Το μάθημα από τον Μακρόν

Όταν τον Μάιο του 2017 ο Εμανουέλ Μακρόν εκλεγόταν ως ο επόμενος Πρόεδρος της Γαλλίας αφήνοντας πίσω του την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν και δύο φθαρμένα παραδοσιακά κόμματα, λέγαμε πως είχε να κερδίσει ένα μεγάλο στοίχημα. Να αποδείξει πως είναι η ελπίδα του οικοδομήματος που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, το τελευταίο οχυρό της μετριοπάθειας απέναντι στον άκρατο λαϊκισμό ενισχύεται παγκόσμια ή να αποδειχθεί μέσα από τις πράξεις του ως ένα ακόμα πολιτικό πυροτέχνημα. Και αυτό καθόλου τυχαία, καθώς ο ίδιος είχε δύο σημαντικά όπλα που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν εύκολα και ως η μεγάλη αδυναμία της διακυβέρνησής του.

Ήταν τεχνοκράτης που δεν αναδύθηκε από τον σωλήνα του κομματικού κατεστημένου και είχε μία σημαντική επικοινωνιακή γοητεία. Είναι όμως αυτά αρκετά; Ενάμιση χρόνο μετά τη θριαμβευτική νίκη του, η δημοτικότητα του πέφτει συνεχώς με το ποσοστό αποδοχής του να φτάνει σήμερα μετά βίας το 20% και να τείνει να μετατραπεί σε πολιτική φούσκα. Η κατάσταση στο εσωτερικό, ανατρέπει εν πολλοίς και την όποια φιλοδοξία του, όχι μόνο να ηγηθεί της Ευρώπης στη θέση της Γερμανίας αλλά και να την αλλάξει. Καθόλου τυχαίο που ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες και όσοι κινούν τα νήματα στις Βρυξέλλες αρχικά αγκάλιασαν την υποψηφιότητά του, σήμερα, προσπαθούν εντέχνως να κρατήσουν αποστάσεις. Το ερώτημα που εγείρεται συνεπώς είναι πώς ο Μακρόν που αποτελούσε την ελπίδα για τη διάσωση της Ευρώπης και της Γαλλίας έφτασε στην πτώση τόσο απότομα; Είχαμε αναφέρει και στο παρελθόν πως η επικοινωνιακή προσπάθειά του να αποτινάξει το δίλημμα Δεξιάς ή Αριστεράς, με στόχο να φέρει κοντά τόσο τους κεντροδεξιούς όσο και τους κεντροαριστερούς, αλλά και η πολιτική απειρία του πιθανόν να γυρίσουν εναντίον του. Και μάλλον και τα δύο ζητήματα συνέβαλαν δραστικά στην απαρχή της απότομης πτώσης του, καθώς μεγάλη μερίδα της κοινωνίας των πολιτών που τον ακολούθησε και πίστεψε στο όραμά του πλέον στρέφεται εναντίον του. Και στρέφεται εναντίον του, καθώς όσα υποσχέθηκε για μία νέα Γαλλία των μεταρρυθμίσεων και της οικονομικής ανάπτυξης αποδεικνύονται ωραία μεν συνθήματα, αλλά καταρρέουν με την πάροδο του χρόνου.

Ενδεικτική, άλλωστε, η περίπτωση με τα «κίτρινα γιλέκα». Αφορμή της κινητοποίησης υπήρξε η αύξηση στην τιμή των καυσίμων που δεν περιοριζόταν βεβαίως εκεί. Στη Γαλλία της λιτότητας και της ανέχειας η τιμή των καυσίμων υπήρξε η κορυφή του παγόβουνου. Με τις τιμές των ενοικίων στο κέντρο του Παρισιού και των υπόλοιπων πόλεων να είναι απλησίαστες και ο κατώτατος μισθός να είναι ιδιαίτερα χαμηλός πολλοί αναγκάζονται να μετακινηθούν στα προάστια για να τα βγάλουν πέρα. Σε αυτό το πλαίσιο και με τις συγκοινωνίες να βρίσκονται σε άθλια κατάσταση, η μετακίνησή τους με οχήματα θεωρείται επιβεβλημένη. Κάπως έτσι η μείωση των καυσίμων έγινε η κατάκτηση μιας κοινωνίας που βγήκε στους δρόμους και το Βατερλό μιας κυβέρνησης που ξεκίνησε με τις καλύτερες προοπτικές. Ο Εμανουέλ Μακρόν έδινε συνεχώς την εικόνα αλαζονείας και πλήρους απαξίωσης των χαμηλών στρωμάτων. Η φορολογική του πολιτική, οι περικοπές των δημοσίων δαπανών και οι διευκολύνσεις στα υψηλά κοινωνικά στρώματα, κατέδειξαν πως το προεκλογικό αφήγημα ανάμιξης στοιχείων της Δεξιάς με την Αριστερά αποτελούσαν μάλλον φούσκα παρά πραγματικότητα. Αυτό σε συνδυασμό με την ύπουλη προσπάθεια να συνδέσει τα κίτρινα γιλέκα με την Ακροδεξιά κατέδειξε την πλήρη αποστασιοποίησή του από την πραγματικότητα και ενίσχυσαν μάλλον τις φωνές εκείνες που τον χαρακτηρίζουν «μαριονέτα» του συστήματος.

Τι μας δίδαξε συνεπώς το φαινόμενο Εμανουέλ Μακρόν; Το πολιτικό σύστημα χρειάζεται εκ βάθρων αλλαγή με την εισαγωγή άφθαρτων πολιτικών προσώπων με συγκεκριμένο όραμα. Όμως η μυθοποίηση απολιτίκ προσώπων που παρουσιάζονται από το πουθενά ως σωτήρες λόγω της επικοινωνιακής τους δεινότητας δεν είναι απαραίτητα η λύση του προβλήματος. Είτε στη Γαλλία είτε στην Κύπρο που το φαινόμενο αυτό άρχισε να ανθεί εδώ και καιρό. Το αν ο Εμανουέλ Μακρόν θα προσγειωθεί απότομα από την πολιτική φούσκα που όλοι εμείς τον εναποθέσαμε μετά το τελευταίο χαστούκι είναι ένα ζήτημα ανοικτό. Το σίγουρο είναι πως η επόμενη πολιτική του μέρα μάς αφορά όλους. Καθώς κάθε στραβοπάτημά του ενισχύει συνεχώς τον ακραίο λαϊκισμό.