Εντύπωση μού προκάλεσε ο καταιγισμός αρνητικών σχολίων και το μένος με το οποίο σχολιάστηκε στα κοινωνικά δίκτυα η είδηση επιστροφής μολυσματικών ασθενειών ανάμεσα σε ανεμβολίαστα παιδιά όπως η ιλαρά, η μηνιγγίτιδα και ο κίτρινος πυρετός. Ένα πλήθος επωνύμων και ανωνύμων έτοιμο να αμφισβητήσει ανοικτά την επιστήμη, την ιατρική και να επισημάνει αλλότριους σκοπούς πίσω από την αναδημοσίευση των στοιχείων αυτών από διεθνείς οργανισμούς υγείας στα εγχώρια μέσα. Είναι γεγονός ότι ζούμε μία εποχή όπου οι δυτικές κοινωνίες διέρχονται μία περίοδο έντονης αμφισβήτησης των πάντων, πολιτικής τοξικότητας και μηδενισμού. Ξεκαθαρίζω φυσικά εκ των προτέρων ότι είναι ένα η ιδεολογική σύγκρουση και η πολιτική αντιπαράθεση επιχειρημάτων και θέσεων και είναι κάτι άλλο η τοξικότητα και ο λαϊκισμός. Το πρώτο βοηθά τη δημοκρατία και τον πλουραλισμό ενώ το δεύτερο τα ισοπεδώνει.
Οι δυτικές κοινωνίες δείχνουν ότι ιδιαίτερα μετά το μεγάλο σοκ της πανδημίας οδηγηθήκαμε στην ωρίμανση μίας κοινωνικής τάσης που αμφισβητεί ανοικτά θεσμούς και επιστημοσύνη. Αυτό συμβαίνει ακόμη και για ζητήματα που άπτονται δημοκρατικών κεκτημένων που για δεκαετίες θεωρούνταν ως αυτονόητα. Σήμερα, πλέον, ζούμε ένα μάλλον χαώδες και ρευστό πολιτικό περιβάλλον όπου η αξία της επιστήμης υποχωρεί και παραδίδει τη θέση της στη συνωμοσιολογία. Όπου η κάθε άποψη αντιμετωπίζεται ως αλήθεια και συχνά η οπισθοδρόμηση θεωρείται ως η «νέα πρόοδος». Κάποιος είχε πει ότι βιώνουμε τα απόνερα της πανδημίας, όπου η παραπληροφόρηση, ο φόβος και η καταστολή ελευθεριών έδωσαν τροφή νομιμοποίησης της δυσπιστίας έναντι στα πάντα. Η σαρωτική επαναφορά του Τραμπ στον Λευκό Οίκο που συνιστούσε… γαργάρες με χλωρίνη, είναι χαρακτηριστική της πλατιάς αποδοχής υπερφίαλων θέσεων.
Ήταν όμως και οι σαρωτικές οικονομικές επιπτώσεις που ακολούθησαν που συνέβαλαν εξίσου στην αμφισβήτηση και την οργή κατά των πάντων. Tα lock-down επέφεραν αλυσιδωτές στρεβλώσεις. Η προσπάθεια συγκράτησης του πληθωρισμού με εκτόξευση των δανειστικών επιτοκίων, η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών και η ενεργειακή κρίση στην οποία συνέτεινε ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργήσαν ένα εκρηκτικό μείγμα. Σημαντικό μέρος των δυτικών κοινωνιών γύρισε την πλάτη στο πολιτικό σύστημα. Οι ακροδεξιές ιδέες επιστρέφουν και ακμάζουν. Η αναζήτηση για αντισυστημικούς μεσσίες και η απογοήτευση που σχεδόν πάντοτε ακολουθεί αυτές τις επιλογές διογκώνει κι άλλο την οργή και μας οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο αυξανόμενου ανορθολογισμού.
Υπάρχουν πλέον πολιτικά πρότυπα μιας άλλης κουλτούρας και νοοτροπίας; Υπάρχει συζήτηση που να μη διεξάγεται στη βάση εμείς και οι άλλοι αλλά στη βάση νηφάλιων επιχειρημάτων, γνώσης, και σεβασμού των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων και ελευθεριών; Το εκλογικό κόστος για να αντιπαραταχθεί κανείς απέναντι στις νοοτροπίες του ανορθολογισμού και του λαϊκισμού είναι μεγάλο. Απαιτεί τόλμη, επιχειρήματα και αντοχές. Ποιος θα σταθεί ανάχωμα στον άκρατο πλειστηριασμό εθνικισμού της ακροδεξιάς δίχως να φοβηθεί πως θα τον πουν προδότη και μειοδότη; Ποιος θα σταθεί απέναντι στην πλειοδοσία μιζέριας και οικονομικού ανορθολογισμού της Αριστεράς δίχως να κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως κοινωνικά ανάλγητος; Ποιος να αντιπαραταχθεί στην κανονικοποίηση του μίσους δίχως στην τελική να γλιστρήσει και να καταφύγει σε αυτό; Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν.
Μάλλον το καλύτερο που έχουν να κάνουν όσοι εξακολουθούν να τιμούν τον ορθολογισμό, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα ως κατακτήσεις που πρέπει να διαφυλαχθούν και να ενισχυθούν είναι να στηρίξουμε δυνάμεις και πολιτικούς που έχουν αποδείξει αξιοπιστία και αντιστάσεις. Ευθύνη των πολιτικών να πείσουν ότι και θέλουν και μπορούν να το πράξουν. Τη σημερινή εποχή αυτή είναι η πιο μεγάλη μάχη και η πιο μεγάλη ευθύνη.
Η κα Ξένια Κωνσταντίνου είναι αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου ΔΗΣΥ.
