Στις 4 Μαρτίου 2025, η πρόεδρος της Επιτροπής παρουσίασε το σχέδιο ReArm Europe/Readiness 2030. Στόχος του σχεδίου είναι η μόχλευση 800 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αμυντικές δαπάνες έως το 2029, συμπεριλαμβανομένων 150 δισεκατομμυρίων ευρώ σε προτεινόμενα δάνεια με την υποστήριξη της Ε.Ε. μέσω ενός νέου μέσου Δράσης για την Ασφάλεια για την Ευρώπη (SAFE) και μέτρων για την ενθάρρυνση των εθνικών αμυντικών δαπανών, ενεργοποιώντας τη Ρήτρα Εθνικής Διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για επιπλέον δαπάνες 1,5% του ΑΕΠ για την άμυνα, την ανακατανομή των ταμείων συνοχής της Ε.Ε., την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Μέχρι στιγμής, 16 κράτη μέλη έχουν ζητήσει την ενεργοποίηση της ρήτρας εθνικής διαφυγής. Σύμφωνα με το σχέδιο ReARM, η ενεργοποίηση της ρήτρας εθνικής διαφυγής παρέχει στα κράτη μέλη πρόσθετο δημοσιονομικό περιθώριο για την αύξηση των αμυντικών δαπανών, παραμένοντας εντός των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. Στις 19 Μαρτίου 2025, η Επιτροπή παρουσίασε τη Λευκή Βίβλο της για την ευρωπαϊκή άμυνα, η οποία σκιαγραφεί ένα στρατηγικό σχέδιο για την κάλυψη κρίσιμων κενών σε δυνατότητες, την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας και ετοιμότητας, την υποστήριξη της Ουκρανίας και την ενίσχυση της καινοτομίας και των συνεργασιών για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας της ηπείρου.
Η κορύφωση αυτής της φάσης της διαδικασίας ήταν, την περασμένη εβδομάδα, στη Χάγη, κατά τη μεγάλη Σύνοδο του ΝΑΤΟ όπου άπαντες δεσμεύτηκαν να δαπανούν 5% του ΑΕΠ της χώρας τους σε αμυντικές δαπάνες. Με πέραν των δύο τρίτων αυτού του 5% να πηγαίνει σε σκληρές αμυντικές δαπάνες (στρατός και όπλα) και το εναπομείναν 1,5% να αφορά «συναφείς με την άμυνα δαπάνες»...
«Η εποχή των επανεξοπλισμών» είναι πλέον γεγονός. Με μια, σημαντική, διαφορά, όμως, που αποδομεί, το βολικά προβεβλημένο και τώρα κυρίαρχο αφήγημα ότι ο ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία ήταν ένα κάλεσμα αφύπνισης για την Ε.Ε. Η Ένωση, όμως, ποτέ δεν κοιμόταν... Η Κοινή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας (ΚΠΑΑ) της Ε.Ε., για παράδειγμα, υπήρξε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πολιτικές τα τελευταία 15 χρόνια. Ειδικότερα, από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία η ΚΠΑΑ λειτούργησε/εργαλειοποιήθηκε ως γεωπολιτική επανεκκίνηση για την Ευρώπη και έδωσε περαιτέρω ώθηση για τη στρατιωτικοποίησή της.
Είναι για αυτό που, διαχρονικά και με συνέπεια, λέμε ότι η στρατιωτικοποίηση της Ε.Ε. δεν ξεκίνησε ως απάντηση στον πόλεμο στην Ουκρανία. Χτίζεται για πάνω από δύο δεκαετίες.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία «ξέπλυνε και επιτάχυνε» απλώς τη διαδικασία στρατιωτικοποίησης της Ε.Ε. «Η εποχή των επανεξοπλισμών» είναι πλέον γεγονός. Τραγικά, όμως, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, μάλλον παραπέμπει σε μια «Εποχή Παγετώνων» για την ήπειρο και ιδιαίτερα τους ευρωπαϊκούς λαούς. Οι οποίοι θα καλεστούν, για ακόμη μια φορά, να πληρώσουν το τίμημα μιας μη ρεαλιστικής αποτίμησης όλων αυτών που συμβαίνουν γύρω μας από την ηγεσία της ΕΕ... Με λεφτά που δεν έχει...
Και αν κανείς δεν έχει τα λεφτά, εύλογα, διερωτάται κάποιος, από πού θα τα πάρουν; Πολύ απλά, μειώνοντας, παραμελώντας ή ακυρώνοντας τις επενδύσεις στην εκπαίδευση, την υγεία, τις υποδομές και τα δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας. Το κράτος πρόνοιας συνολικά. Οδηγώντας, αναπόφευκτα, σε μείωση της συνολικής ευημερίας και σε περαιτέρω επιδείνωση των κοινωνικών ανισοτήτων.
Επιβάλλουν ασφάλεια, δηλαδή, μέσω της δημιουργίας συνθηκών ανασφάλειας και μαρασμού για τους λαούς... Έτσι και αλλιώς η ιστορία είναι αμείλικτη. Ασχέτως ποιος τη γράφει και την επιβάλλει. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα (π.χ. ΗΠΑ) που θα έπρεπε να μας διδάσκουν ότι οι δαπάνες για τη στρατιωτικοποίησή πολύ συχνά δεν έχουν καταφέρει να συμβάλουν ουσιαστικά στην ασφάλεια. Αντιθέτως... σπρώχνουν σε πολέμους.
Υπάρχουν όμως και κάποιοι που ενώ έχουν τα λεφτά και δεν συνεισφέρουν τίποτα, μέσω αυτής της διαδικασίας στρατιωτικοποίησης, θα πλουτίσουν ακόμη περισσότερο. Αναφέρομαι στην ευρωπαϊκή και την αμερικανική στρατιωτική βιομηχανία. Οι αιώνιοι παρασιτιστές...
Ζούμε εποχές μεγάλων αλλαγών, με τεράστιες μετατοπίσεις στο παγκόσμιο γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Η Ευρώπη είχε την ευκαιρία να αλλάξει πορεία. Αλλά δεν είχε το απαιτούμενο μπόι να το κάνει. Ένα είναι σίγουρο. Ο αντίκτυπος της επιλογής για στρατιωτικοποίηση θα αποτυπωθεί και επί του εδάφους αλλά και στις μελλοντικές κάλπες και δυστυχέστατα και στις μελλοντικές γενιές...
Υστερόγραφο: Aς μην ξεχνάμε και τον ρόλο της Τουρκίας σε αυτή τη διαδικασία στρατιωτικοποιήσης. Το είπε και ο Αντόνιο Κόστα: «Η Τουρκία είναι στρατηγικός εταίρος, υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε. χώρα και σύμμαχος στο ΝΑΤΟ». Γι’ αυτό και θα έχει γερό μερτικό στη μοιρασιά των δισεκατομμυρίων. Δεν είναι αδιανόητο, όμως, να βασίζεις την ευρωπαϊκή ασφάλεια σε μια χώρα που συνεχίζει να κατέχει, παράνομα, ευρωπαϊκό έδαφος στην Κύπρο...; Ας μας απαντήσει, επιτέλους, κάποιος από τους κυβερνώντες.
Ο κ. Γιώργος Γεωργίου είναι ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ.
