Η υγεία των παιδιών μας δεν μπορεί να παραμένει στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης, ούτε να εξαρτάται από άτυπες ή εθελοντικές πρωτοβουλίες – όσο σημαντικές κι αν είναι. Για τον λόγο αυτό κατέθεσα πρόταση νόμου, που αποσκοπεί στη θεσμική κατοχύρωση της προληπτικής παιδιατρικής στην Κύπρο, μέσω της καθιέρωσης οργανωμένων προγραμμάτων προγεννητικού και νεογνικού ελέγχου. Η ανάγκη νομοθετικής θωράκισης καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική μετά την πρόσφατη απόφαση για την εφαρμογή οκτώ νέων προγραμμάτων προληπτικής παιδιατρικής, τα οποία βρίσκονται πλέον στο τελικό στάδιο σχεδιασμού. Πρόκειται για μια ιστορική εξέλιξη, που διευρύνει το φάσμα των παθήσεων που μπορούν να ανιχνευθούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα, προλαμβάνοντας σοβαρές νοητικές και σωματικές αναπηρίες και σώζοντας ανθρώπινες ζωές.
Τα προγράμματα εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2022, ενώ η προεργασία τους βασίστηκε στα δεδομένα και την εμπειρία του Κέντρου Προληπτικής Παιδιατρικής «Αμερίκος Αργυρίου», που εδώ και 36 χρόνια επιτελεί εθνικό έργο. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το Κέντρο έχει ήδη προσφέρει: 796.000 νεογνικούς ελέγχους, 280.000 προγεννητικούς ελέγχους σε εγκύους, 150.000 ελέγχους ακοής σε νεογνά. Μέσα από αυτά τα προγράμματα, εντοπίστηκαν και αντιμετωπίστηκαν εγκαίρως συγγενείς βαρηκοΐες, μεταβολικά νοσήματα, καθώς και χρωμοσωμικές ανωμαλίες όπως οι τρισωμίες 21 (σύνδρομο Down), 18 και 13. Τα αποτελέσματα είναι αδιάψευστη απόδειξη της αξίας της πρόληψης.
Η πρόταση νόμου που κατέθεσα ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας ενσωματώνει τις εισηγήσεις του υπουργείου Υγείας και αποσκοπεί:
Πρώτο: Στην καθιέρωση μόνιμων και συστηματικών προγραμμάτων ελέγχου. Δεύτερο: Στην πρόληψη και πρώιμη διάγνωση σοβαρών παθήσεων. Τρίτο: Στην ενίσχυση της δημόσιας υγείας και της ισότιμης πρόσβασης για όλα τα παιδιά.
Με τον προτεινόμενο νόμο, διασφαλίζεται η έγκαιρη ανίχνευση ασθενειών τόσο σε προγεννητικό όσο και σε νεογνικό στάδιο, επιτρέποντας την έγκαιρη ιατρική παρέμβαση. Σήμερα, κάθε έγκυος και κάθε νεογέννητο στην Κύπρο έχει πρόσβαση, εντελώς δωρεάν, στα εξής τρία βασικά προγράμματα του Κέντρου:
Προγεννητικός Έλεγχος: Πραγματοποιείται στη 10η εβδομάδα κύησης και στοχεύει στην ανίχνευση χρωμοσωμικών ανωμαλιών, όπως το σύνδρομο Down. Έχουν εξεταστεί πάνω από 266.971 γυναίκες.
Προληπτικός Έλεγχος Νεογνών: Εστιάζει στον έγκαιρο εντοπισμό μεταβολικών διαταραχών, όπως ο συγγενής υποθυρεοειδισμός. Περισσότερα από 312.604 νεογνά έχουν ήδη εξεταστεί.
Ανιχνευτικό Πρόγραμμα Ακοής: Εξασφαλίζει ότι νεογνά με βαρηκοΐα θα διαγνωστούν εγκαίρως και θα έχουν την ευκαιρία να αναπτυχθούν με φυσιολογικό λόγο και ακοή. Έχουν εξεταστεί πάνω από 140.817 νεογνά.
Η εμπειρία του Κέντρου «Αμερίκος Αργυρίου» αποδεικνύει ότι η πρόληψη μπορεί να γίνει πυλώνας της δημόσιας υγείας, όταν υπάρχει συνέπεια, γνώση και κοινωνική ευαισθησία. Η ανακήρυξή του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως Κέντρο Αναφοράς της Κυπριακής Δημοκρατίας έδωσε μια θεσμική ώθηση που πρέπει να έχει συνέχεια. Σημαντική είναι και η διαχρονική προσφορά του Συνδέσμου Φίλων του Κέντρου, ο οποίος με δράσεις και εκδηλώσεις ενισχύει ουσιαστικά το έργο του, συμβάλλοντας στην καθολικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η Κύπρος διαθέτει πλέον τη γνώση, τα στατιστικά δεδομένα και τις υποδομές για να προχωρήσει σε μια εθνικής σημασίας μεταρρύθμιση στον τομέα της παιδιατρικής πρόληψης. Η θεσμική κατοχύρωση των ανιχνευτικών προγραμμάτων δεν αποτελεί πολυτέλεια ή διοικητική επιλογή, αλλά υποχρέωση της πολιτείας απέναντι στα παιδιά μας και τις οικογένειές τους.
Εντός των επόμενων ημερών η Επιτροπή Υγείας της Βουλής θα εξετάσει την πρόταση και προσδοκώ ότι η Ολομέλεια θα προχωρήσει στην ψήφισή της χωρίς καθυστερήσεις. Η υγεία των παιδιών μας είναι το πολυτιμότερο κοινωνικό κεφάλαιο. Τώρα είναι η στιγμή να τη θωρακίσουμε θεσμικά.
*Η κα Φωτεινή Τσιρίδου είναι βουλεύτρια ΔΗΣΥ Λεμεσού.
