«Οι αγορές καταστρέφονται», «η Ένωση διαλύεται», η ηπειρωτική Ευρώπη μοιάζει να βουλιάζει σαν νέα Ατλαντίδα, έτοιμη να την καταπιεί το κύμα. Το καταστροφολογικό γαϊτανάκι, χτισμένο με φόβο, απειλές και την πέρα από κάθε λογική διόγκωση των πραγματικών ρίσκων, καλά κρατεί. Πραγματικά όμως, θα φέρει το Brexit το τέλος του κόσμου;
Να θυμηθούμε μόνο ότι ο πλανήτης επιβίωσε από τη διάλυση 69 διαφορετικών νομισματικών ενώσεων τα τελευταία 150 χρόνια, με πιο έντονη την καταστροφολογία που αφορούσε στην κατάρρευση της συμφωνίας του Μπρέττον Γουντς. Οι ενώσεις αυτές γεννιούνται και διαλύονται όταν γεννιούνται νέα οικονομικά συμφέροντα και νέοι συσχετισμοί δυνάμεων, ειδικά στον κόσμο του καπιταλισμού, ο οποίος επικεντρώνεται αποκλειστικά και μόνον στη δημιουργία ευκαιριών κερδοσκοπίας. Εν προκειμένω, τι άλλο από αντικρουόμενα συμφέροντα εσωτερικά της Μ. Βρετανίας μπορεί να διαβάσει κανείς στη δήλωση του Ρούπερτ Μέρντοχ, «αποδράσαμε από τη φυλακή της Ε.Ε. – Το Brexit είναι υπέροχο». Κατά το καθ’ ημάς, «είναι πολλά τα λεφτά Άρη», στην πλάτη του Brexit.
Επιμένουν όλο αυτό το διάστημα τα παραδοσιακά Μέσα ότι πίσω από το Brexit κρύβεται η ακροδεξιά και ο ευρωσκεπτικιστής Νάιτζελ Φαράτζ, με καταγεγραμμένες ψήφους στις πρόσφατες εκλογές περίπου 3,8 εκατομμύρια, όταν οι Βρετανοί πολίτες που ψήφισαν έξοδο άγγιξαν τα 17,5 εκατομμύρια. Με απλή αριθμητική, μας μένουν 14 εκατομμύρια δυσαρεστημένων Βρετανών που δεν ψήφισαν ακροδεξιά και σαφώς δεν ψήφισαν Brexit, λόγω του προσφυγικού, αλλιώς θα ψήφιζαν και Φάρατζ. Η γνώμη τους, όμως, παραμένει καλά κρυμμένη.
Στα 14 αυτά εκατομμύρια συμπεριλαμβάνεται και το Lexit, δηλαδή η αριστερή έξοδος από την Ε.Ε. ενάντια στις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες που βιώνει η κοινωνία των πολιτών στη Μ. Βρετανία. Έτρεξε παράλληλα με το Brexit και μέτρησε πολλούς περισσότερους από τους οπαδούς του Φάρατζ. Όμως, και γι’ αυτούς ακούσαμε ελάχιστα από τα Μέσα.
Βομβαρδιστικές εν τω μεταξύ οι δηλώσεις αξιωματούχων στην Ε.Ε. περί αξιών και ελευθερίας, προσπαθώντας να απομακρύνουν έτσι την κοινή γνώμη από το τεράστιο κίνημα δυσαρέσκειας σε όλη την Ευρώπη. Τι φοβούνται άραγε; Σίγουρα όχι τις οικονομικές επιπτώσεις που στον ενδοκαπιταλιστικό πόλεμο φαντάζουν μάλλον ευχάριστη πρόκληση και μονόδρομος. Ο φόβος που διαφαίνεται στον «ευρωπαϊκό» λόγο σήμερα, είναι μάλλον η πολιτική διάσταση που κρύβει το Brexit, η χιονοστιβάδα των πολιτικών εξελίξεων φαίνεται να είναι εκείνη που τρομοκρατεί!
Η Ευρώπη του Μάαστριχτ και της Λισαβόνας έβαλε γερά θεμέλια για ό,τι ζούμε σήμερα. Καθόρισε τα όργανα που θα κυβερνούσαν την Ένωση των Κρατών και όρισε το νόμισμα. Έτσι, το μέλλον των Ευρωπαίων πολιτών αποφασίζεται από την Κομισιόν που όμως δεν εκλέγεται, δεν έχει καμία δημοκρατική νομιμοποίηση, παρότι έχει τεράστιες εξουσίες. Ενώ το ευρώ και η Ευρώπη έγιναν ιδεολογία (μάλλον brand name) και παρότι στην Ένωση μόνο οι 28 από τις 48 χώρες στο σύνολο είναι μέλη, το brand name έχει τόσο μεγάλο σουξέ που ακούγεται αδιανόητο να θέλει κάποιος να φύγει από την πολλαπλά υποσχόμενη αδιέξοδη Ένωση.
Μάλλον αυτό συμβαίνει και με τη Μ. Βρετανία. Δεν είναι οι οικονομικές επιπτώσεις, είναι η πολιτική πλευρά που έσπειρε τον φόβο μήπως και επαναληφθεί το παράδειγμα κι από άλλους. Δεν είναι κι εύκολο να δεχθεί η ηγεσία της Ε.Ε. ότι υπάρχει λαός με λόγο για τη «δική τους Ευρώπη». Έτσι, χέρι χέρι με την απαράμιλλη υποστήριξη των Μέσων, στηρίζουμε τη Σκωτία να αποχωρήσει από τη Μ. Βρετανία, στηρίζουμε την ακύρωση του δημοψηφίσματος, στηρίζουμε οτιδήποτε επιβεβαιώσει ότι όσο μισητή κι αν φαίνεται να είναι πλέον από τη μεγάλη πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι, στολισμένος με την πολυπόθητη «ελευθερία», μονόδρομος.
Μάλλον κυνικές οι περιγραφές, ενταγμένες όμως πλήρως στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας και των νέων μνημονίων που σχεδιάζονται για τον παραδειγματισμό των αδυνάμων. Βλέπεις, η Μ. Βρετανία δεν είναι Ελλάδα, δεν εκβιάζεται με capital controls!
*Aναπληρώτρια καθηγήτρια στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.
