Η Ευρώπη ξύπνησε αργά - Η Κύπρος δεν έχει περιθώριο εφησυχασμού Ζούμε πλέον σε ένα εντελώς διαφορετικό διεθνές σύστημα ασφάλειας, ρευστό και απρόβλεπτο. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, αν και καθυστερημένα, φαίνεται ότι επιτέλους αντιλαμβάνονται την ανάγκη να επιταχύνουν τις εξελίξεις στον τομέα της κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας. Μια θέση που η Κύπρος στήριζε σταθερά εδώ και χρόνια και η οποία σήμερα δικαιώνεται, τόσο από τον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και από τη μετατόπιση της πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι τελευταίες εξελίξεις και η πρόταση του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών, όπως δημοσιεύθηκε πρόσφατα, επιβεβαιώνουν μια πραγματικότητα την οποία είχα επισημάνει κατ’ επανάληψη κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο Υπουργείο Άμυνας: η Ευρώπη, και ειδικά χώρες όπως η Κύπρος, δεν έχουν την πολυτέλεια να παραμένουν αδρανείς σε θέματα ενίσχυσης της αποτρεπτικής τους ισχύος.
Δεν είναι παράλογο το αίτημα οι ευρωπαϊκές χώρες να αναλάβουν περισσότερη ευθύνη για την ίδια τους την ασφάλεια. Αυτό συνεπάγεται την αύξηση των αμυντικών τους προϋπολογισμών, αλλά και την ενίσχυση των δικών τους αμυντικών βιομηχανιών, ώστε να μειωθεί η εξάρτησή τους από τρίτους. Στο πλαίσιο αυτό, πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα ReArm Europe, αλλά και η δυνατότητα εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τους αυστηρούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, κινούνται αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση επί χρόνια κινήθηκε αργά, δίνοντας έμφαση κυρίως σε οικονομικά και άλλα ζητήματα. Η Κύπρος, ως χώρα υπό κατοχή, δεν μπορεί να περιμένει μόνο από τρίτους να της εξασφαλίσουν την άμυνα και την ασφάλεια, χωρίς να εκσυγχρονιζόμαστε. Εξου και στη διάρκεια της δικής μου θητείας, θέσαμε τα θεμέλια για ουσιαστική ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς. Συγκεκριμένα, αυξήσαμε τις ετήσιες δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα στα 185 εκατομμύρια ευρώ — ένα ποσό που αποτέλεσε σημαντική ποιοτική αναβάθμιση σε σχέση με προηγούμενες περιόδους και επέτρεψε να προχωρήσουμε σε σημαντικές προμήθειες και εκσυγχρονισμό βασικών οπλικών συστημάτων.
Όμως οι εξελίξεις τρέχουν, το ΑΕΠ της χώρας μας έχει αυξηθεί σε σχέση με το 2020 και οι ανάγκες είναι ακόμη μεγαλύτερες. Αν πραγματικά επιδιώκουμε να φτάσουμε το 2% του ΑΕΠ, θα χρειαστεί ένας νέος στρατηγικός σχεδιασμός, με ρεαλισμό αλλά και φιλοδοξία, που να περιλαμβάνει όχι μόνο εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά και επενδύσεις στην τεχνολογία, στις νέες μορφές ασφάλεια, στην κυβερνοάμυνα και φυσικά στο ανθρώπινο δυναμικό.
Το 2020-2023 κάναμε ένα μεγάλο βήμα. Το 2025 η χώρα μας πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα. Χρειάζεται ένας συνολικός στρατηγικός σχεδιασμός, με μακροπρόθεσμη δέσμευση στους προϋπολογισμούς για να υπάρξει υλοποίηση.
Χαράλαμπος Πετρίδης, πρώην Υπουργός Άμυνας
