Του Ανδρέα Ανδρέου
Ναι, η Λευκωσία αναμφίβολα αλλάζει. Ένα – ένα τελειώνουν έργα υποδομής που μας ταλαιπώρησαν χρόνια τώρα, προστίθενται άλλα στην πορεία και σίγουρα η πρωτεύουσα σε βάθος πέντε χρόνων θα είναι σοβαρά αναβαθμισμένη.
Σήμερα όμως θα ασχοληθούμε με το προφανές πρόβλημα αντίληψης των μεγεθών και των διαστάσεων κλίμακας που έχουν οι σχεδιαστές των έργων υποδομής, σε σχέση με την κυπριακή πραγματικότητα. Μια βόλτα αρκεί να κάνει κάποιος με τα πόδια ή ξυστά με το αυτοκίνητο στα (προχωρημένα) έργα ανακατασκευής δρόμων της πρωτεύουσας, για να αντιληφθεί πως το μοντέλο της νέας σύγχρονης Λευκωσίας έχει μάλλον κατά νουν το Πεκίνο παρά την Λευκωσία.
Δεν εξηγείται αλλιώς η δημιουργία τόσων πλατιών πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων και το ταυτόχρονο στένωμα των λωρίδων κυκλοφορίας οχημάτων. Θα πρέπει οι σχεδιαστές να θεωρούν – φαντάζομαι βάσει μελετών (μπα) – πως στη Λευκωσία των επόμενων χρόνων θα κυκλοφορούν ανά πάσα στιγμή δυο – τρία εκατομμύρια πεζοί και ένα – ενάμισι εκατομμύριο ποδηλάτες, ενώ τα αυτοκίνητα θα περιοριστούν σε μερικές εκατοντάδες με οδηγούς ακριβείας που θα περνούν πρώτα εκπαίδευση από τα «Κόκκινα Βέλη» της RAF. Αφού, ο μέσος οδηγός θα πρέπει να περνά το αυτοκίνητο του διαμέσου στύλων, κρασπέδων και αυτοκινήτων με ακρίβεια χιλιοστών αν θέλει να μην τα πάρει βόλτα μαζί του.
Η αναβάθμισή μας σε Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα δεν μπορεί να είναι αλά καρτ. Αντίθετα είναι ένα set menu που σε ό,τι αφορά στις υποδομές απαιτείται η εφαρμογή πληθώρας παράλληλων μέτρων και υποδομών. Αλήθεια πώς την είδαμε; Γίνεται αφενός να εφαρμόζουμε μέτρα κυκλοφοριακής ύφεσης και αποθάρρυνσης χρήσης ιδιωτικών οχημάτων στον μέγιστο βαθμό, χωρίς να υπάρχουν σε πλήρη λειτουργία ολοκληρωμένα δίκτυα εναλλακτικών δημοσίων συγκοινωνιών;
Σαφώς και δεν γίνεται. Και αφού δεν μπορούμε να πάμε εκατόν βήματα μπροστά με μια μονοκοντυλιά – όπως ενδεχομένως όλοι θα θέλαμε – τότε ας κάνουμε όσα ρεαλιστικά βήματα μπορούμε μπροστά: ρεαλιστικά όσον αφορά τον εφικτό αριθμό πεζών, ρεαλιστικά όσον αφορά τον εφικτό αριθμό ποδηλατών και ρεαλιστικά όσον αφορά τα εναλλακτικά μέσα διακίνησης.
Προς το παρόν έχουμε ένα ημιτελές δίκτυο δημόσιων υπερμεγεθών λεωφορείων με οδηγούς που χαρακτηρίζονται από απροσεξία, ανυπομονησία, ατσαλοσύνη και μόνιμα νεύρα, κάνοντας μέχρι και σφήνες όπως και όπου τους φέξει – όλα στοιχεία που τους αναγάγουν σε δημόσιο κίνδυνο. Αν θέλετε να τους απολαύσετε δε σε πλήρη άνθηση, δείτε τους να προσπαθούν να στρίψουν σε φανάρια μέσα στις στενές λωρίδες διαφυγής που οι σχεδιαστές θεώρησαν ως απόλυτα ασφαλείς. Τα μισά λεωφορεία περνάνε πάνω στα πεζοδρόμια για να αποφύγουν τα αυτοκίνητα που περιμένουν καρτερικά στο φανάρι της αντίθετης λωρίδας (βλέπε για παράδειγμα φανάρια Αστυνομίας Λυκαβηττού).
Έχουμε και την πρόσφατη εξαγγελία επιδότησης της αγοράς ποδηλάτου. Πολύ ωραία. Είναι κάποιος που πιστεύει πραγματικά πως θα αυξηθεί κατακόρυφα η χρήση του ποδηλάτου σε βάρος της χρήσης του αυτοκινήτου; Και είμαστε βέβαιοι πως όλοι αυτοί οι νέοι wannabe ποδηλάτες ξέρουν να ποδηλατούν με ασφάλεια; Θα τηρούν τον κώδικα κυκλοφορίας; Τις κατευθύνσεις, τα όρια ταχύτητας, θα φοράνε κράνη κλπ; Και ποιος θα τους ελέγχει και με ποια κριτήρια; Εδώ οι αστυνομία αδυνατεί ή δεν θέλει να ελέγχει τους μοτοσικλετιστές.
Και οι πεζοί; Πόσοι θα κυκλοφορούν μέσα σε σαράντα και βάλε βαθμούς μέσα στην κάθε Καλλιπόλεως με τις «λεωφόρους» πεζοδρομίων και για να πάνε πού; Ξέχασα · φυτεύουμε δέντρα για σκίαση, τα οποία κάθε χρόνο φυσικά κλαδεύουμε σχεδόν στο μηδέν. Μην αναφερθώ στις νέες παρόδους που στένεψαν τόσο που μόνο άλογα μπορούν να στρίβουνε με τέτοια μικρή και κλειστή ακτίνα.
Σχεδιάζουμε και εκτελούμε έργα ωσάν να έχουμε το μετρό μας, το τραμ μας, εκατοντάδες διαδρομές ευέλικτων λεωφορείων, κλιματικές συνθήκες Δανίας, ωσάν να έχουμε πληθυσμό πέντε εκατομμυρίων και ωσάν να μεγαλώνουμε με την παιδεία χρήσης του ποδηλάτου και των ποδιών μας βαθιά ριζωμένη στο DNA μας.
Με όλο αυτό, ναι, η πόλη μας θα ομορφαίνει, αλλά στην πράξη θα αποτυγχάνει.
