Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν την 3η Αυγούστου συμπληρώνονταν 44 χρόνια από τον θάνατο του Μακαρίου, η φωτογραφία του γινόταν viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τα πρωτοκλασάτα στελέχη του ΔΗΚΟ, αλλά και στελέχη του ευρύτερου Κέντρου. Κάποιοι ένιωσαν την ανάγκη να υμνήσουν την προσφορά του «μεγάλου εθνάρχη» στην κυπριακή πολιτική σκηνή, πολλοί αναδημοσίευσαν τα λόγια της Οριάνα Φαλάτσι που κατέγραφε πως είναι «από τους λίγους αρχηγούς κρατών που αξίζει να γονατίσεις στο πέρασμά τους», ενώ ακόμα και το ΑΚΕΛ δεν απέφυγε τις υπερβολές στην ανακοίνωσή του. Ότι δηλαδή ο Μακάριος «ένωσε σχεδόν ολόκληρο λαό, από την Αριστερά μέχρι τη δημοκρατική Δεξιά, στη γραμμή της ενιαίας και ανεξάρτητης Κύπρου».
Βεβαίως αυτά τα διαπιστευτήρια πίστεως, ίσως να ήταν και τα πιο ψύχραιμα αν λάβουμε υπόψη τα όσα φαιδρά, έγιναν γύρω από τη ζωή και τον θάνατο του Μακαρίου όλα αυτά τα χρόνια. Όσοι γεννηθήκαμε το ’80 θυμόμαστε τη φωτογραφία του να δεσπόζει τις σχολικές τάξεις, ακόμα και σπίτια. Θυμόμαστε τις επικλήσεις και τις δοξολογίες σε σχολικές γιορτές και στις τάξεις. Θυμόμαστε όμως και τα πιο μακάβρια όταν η καρδιά του φυλασσόταν για χρόνια σε φορμόλη, εις ένδειξη πίστης και αγάπης.
Την ίδια όμως μέρα με την επέτειο του θανάτου του Μακαρίου, βγήκε στο προσκήνιο και μία άλλη ενδιαφέρουσα ιστορία. Η σκέψη του Υπουργικού Συμβουλίου να συντηρήσει το πλοιάριο «Καίτη ΙΙ», που ανήκε στον πρώην πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και ιδρυτικό ηγέτη του ΔΗΣΥ Γλαύκου Κληρίδη, μετατρέποντάς το σε έκθεμα. Η φθορά του πλοιαρίου από τον χρόνο προκαλούσε την ενόχληση και τη στεναχώρια φίλων και συνεργατών του –ασχέτως ότι είχε πωληθεί πριν από τον θάνατο του πρώην Προέδρου– όταν το έβλεπαν καθήμενοι στη μαρίνα Λάρνακας, με αποτέλεσμα να κάνουν τις ανάλογες ενέργειες για αποκατάστασή του.
Προς τιμήν της η Καίτη Κληρίδου είπε το αυτονόητο. Όμως επειδή στην εποχή που ζούμε ακόμα και το αυτονόητο πρέπει να εκτιμάται και να καταγράφεται αξίζει να επαναληφθεί: ότι το σκάφος ως σκάφος δεν έχει καμία ιστορική αξία. Όσα πράγματα είχαν ιστορική αξία όπως βιβλία έργα τέχνης, ενθυμήματα, συνεντεύξεις και φωτογραφίες, έχουν ήδη δοθεί στο Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας.
Σημείωσε, σε συνέντευξή της στον «Πολίτη», πως η ίδια δεν συμφωνεί με το να συντηρηθεί το «Καίτη ΙΙ», καθώς τα χρήματα θα μπορούσαν να δοθούν για κάποιον άλλο σκοπό τη δεδομένη δύσκολη χρονική συγκυρία.
Ούτε και ο πατέρας της είπε θα ήταν σύμφωνος με κάτι τέτοιο. Και από μία σύντομη μελέτη των πολιτικών και της ιδιοσυγκρασίας του Γλαύκου Κληρίδη –σε αντίθεση με τον Μακάριο– μπορεί κάποιος με ευκολία να συμπεράνει πως πολλές σημερινές υπερβολές θα του προκαλούσαν δυσφορία. Από τη μετονομασία του διεθνούς αερολιμένα Λάρνακας σε «Γλαύκος Κληρίδης», στη μετατροπή της λεωφόρου Ακαδημίας στην Αγλαντζιά σε λεωφόρο Γλαύκος Κληρίδης και τις προτομές του στο ισόγειο της Πινδάρου. Ίσως και να μειδιούσε με το γεγονός ότι η κληριδική σχολή σκέψης έγινε λάστιχο. Να γελούσε με τα στελέχη που ερίζουν για το ποιος είναι ο καλύτερος μαθητής του. Από τον βουλευτή του ΕΛΑΜ Ανδρέα Θεμιστοκλέους που τον επικαλείται, στον Χάρη Γεωργιάδη του νέου ρεαλισμού. Και στον Νίκο Αναστασιάδη που τον επικαλείται για τις νέες ιδέες στο Κυπριακό. Δυστυχώς, ο Γλαύκος Κληρίδης έφτασε στα όρια της προσωπολατρίας σε ένα κόμμα που επικαλείται κατά τα άλλα τον φιλελευθερισμό και τον εκσυγχρονισμό.
Η ιστορία είναι εκείνη που έχει χρέος να κρίνει πρόσωπα και στιγμές, πιο αντικειμενικά και ενίοτε πιο δίκαια από τους ανθρώπους και πολιτικά τέκνα. Η ιστορία θα κρίνει πόσο ρεαλιστής ήταν ο Κληρίδης του ενιαίου αμυντικού δόγματος και της πυραυλολογίας και πόσο συναινετικός ο Μακάριος των 13 σημείων της Κοφίνου και της μεραρχίας. Το κυριότερο όμως που θα πρέπει να αντιληφθούν οι νέοι πολιτικοί που καταθέτουν διαπιστευτήρια στο μακρινό παρελθόν, είναι πως η ιστορία μας μαθαίνει πολλά, όμως το παρόν είναι ο καλύτερος από όλους τους δυνατούς κόσμους. Και σε αυτό θα πρέπει να επικεντρωθούν. Όχι σε τσιτάτα και τυπολατρίες που εκθέτουν τα πολιτικά πρόσωπα που εκτιμούν. Ιδιαίτερα σε μία περίοδο που η ευρύτερη κοινωνία, όχι αυτή του κλειστού ακροατηρίου της, τα θεωρεί όλα αυτά ξένα.
