Του Παύλου Ξανθούλη
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τοποθέτηση φρακτών και συρματοπλεγμάτων δεν ταιριάζει σε ένα ελεύθερο, δημοκρατικό, ανθρώπινο και προοδευτικό κράτος. Ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με πρόσφυγες/δικαιούχους ασύλου. Η περίπτωση του κάθε κράτους που προβαίνει σε μια τέτοια, εκ των πραγμάτων ακραία κίνηση τοποθέτησης φρακτών ή συρματοπλεγμάτων, θα πρέπει όμως να κρίνεται λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, τα οποία αποκτούν ειδικό βάρος εάν σχετίζονται με το εξίσου ακραίο ζήτημα της επιβίωσής του. Κάτι που σίγουρα δεν συμβαίνει στην περίπτωση της Ουγγαρίας του Βίκτορ Όρμπαν.
Στην περίπτωση της Κύπρου, θα πρέπει καταρχάς να λάβουμε υπόψη ότι δεν έχουμε ενώπιόν μας ένα ελεύθερο κράτος, ότι το βόρειο τμήμα της νήσου τελεί υπό κατοχή και ότι η γραμμή αντιπαράταξης εκτείνεται σε 180 χιλιόμετρα. Υπάρχουν και άλλα επτά τουλάχιστον στοιχεία, τα οποία είναι σε γνώση και της Κομισιόν και τα οποία θα πρέπει επίσης να συνυπολογιστούν:
1) Η Κύπρος είναι πρώτη κατ’ αναλογία πληθυσμού στις αιτήσεις ασύλου στην Ε.Ε. εδώ και πολλά χρόνια, με πολλαπλάσιο ποσοστό αιτητών και ανάλογα πολλαπλάσιο οικονομικό κόστος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η Κύπρος είχε δεχθεί το πρώτο εξάμηνο του 2018 600% περισσότερες αιτήσεις ασύλου από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ από το 2015 μέχρι το 2019 καταγράφηκε αύξηση 506% στους αιτητές ασύλου. Όπως πληροφορείται η «Κ», ο πρόεδρος Αναστασιάδης ζήτησε προσφάτως χείρα βοηθείας από την Άγκελα Μέρκελ, εκπέμποντας σήμα κινδύνου και σημειώνοντας ότι η Κύπρος έχει ξεπεράσει τα όριά της και ότι δεν μπορεί πλέον να σηκώσει μόνη της το κόστος της οργανωμένης διοχέτευσης προσφύγων και παράτυπων μεταναστών από την Άγκυρα.
2) Από την άλλη, η Τουρκία με δύο επιστολές, τόσο προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (στους επιτρόπους Φούλε - Μάλμστρομ), όσο και προς το Συμβούλιο έχει καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει την ευρωτουρκική Δήλωση του 2016, σε σχέση με τη Συμφωνία Επανεισδοχής Παράτυπων Μεταναστών έναντι της «νήσου Κύπρου», κάτι που ανέφερε και στον γράφοντα ο «προοδευτικός» πρώην πρωθυπουργός της χώρας, Αχμέτ Νταβούτογλου. Συνεπώς, η Τουρκία δεν αποδέχεται και ούτε θα αποδεχθεί να παραλάβει κανένα παράτυπο μετανάστη που εισέρχεται στο έδαφος που ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία, ακόμη κι αν αποδειχθεί ότι ξεκίνησε από τουρκικό έδαφος.
3) Την ίδια ώρα, στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου λειτουργεί κύκλωμα οργανωμένης μεταφοράς παράτυπων μεταναστών προς τις ελεύθερες περιοχές. Ακόμη και συγκεκριμένος τηλεφωνικός αριθμός, στον οποίο κάποιος θα μπορούσε να αποταθεί, προκειμένου να τον μεταφέρουν από το αεροδρόμιο του ψευδοκράτους σε σημείο, από όπου θα μπορεί να περάσει στις ελεύθερες περιοχές, με «ανάλογο» οικονομικό τίμημα.
4) Το 70% παράτυπων μεταναστών φθάνουν στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, είτε με βάρκες από την Τουρκία, είτε μέσω της γραμμής αντιπαράταξης.
5) Στην πλειοψηφία όσων ταξιδιωτικών εγγραφών παράτυπων μεταναστών εντοπίζονται, έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη σφραγίδων του τουρκικού κράτους που παραχωρούνται για ολιγοήμερο ταξίδι στη λεγόμενη ΤΔΒΚ και στη συνέχεια καταλήγουν στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
6) Στο επίπεδο των εταίρων μας στην Ε.Ε., σημαντικός αριθμός κρατών-μελών, με πρωτοστάτες του Visegrad 4 (Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Τσεχία), αρνούνται να συναινέσουν σε ίση κατανομή βαρών στο ζήτημα του προσφυγικού/μεταναστευτικού, κάτι που πληρώνουν 3-4 κράτη-μέλη «πρώτης γραμμής», στα οποία περιλαμβάνεται και η Κύπρος.
7) Το παζλ συμπληρώνει η ανεπαρκής στήριξη της Ε.Ε. προς την Κύπρο. Εκ του αποτελέσματος κρίνεται ότι η Ε.Ε. όχι μόνο δεν κατάφερε να πειθαναγκάσει την Τουρκία να τερματίσει την πρακτική της διοχέτευσης παράτυπων μεταναστών στην Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά ούτε καν στήριξε επαρκώς την Κύπρο. Η Κύπρος είχε λάβει ποσό 40 εκατομμυρίων ευρώ για τα έτη 2014-2020 και τον Δεκέμβριο του 2018, μετά από υποσχέσεις και δεσμεύσεις των Βρυξελλών, έλαβε επιπλέον χρηματοδοτική βοήθεια 3,1 εκατομμύρια ευρώ, ποσά τα οποία θεωρούνται τουλάχιστον ανεπαρκή.
Αυτά είναι λοιπόν τα δεδομένα που έχει ενώπιόν του το κυπριακό κράτος. Αν και εξακολουθώ να θεωρώ, επί της αρχής, ότι η επιλογή των φρακτών και των συρματοπλεγμάτων δεν είναι η ενδεδειγμένη, διερωτώμαι τι κριτική μπορώ να ασκήσω όταν στην άλλη πλευρά της ζυγαριάς του Νίκου Νουρή, μπαίνει το ζήτημα της επιβίωσης του ίδιου του κράτους;
