Του Παύλου Ξανθούλη
Είκοσι περίπου χρόνια στο Βέλγιο, έχω μάθει ότι ένα κράτος μπορεί να λειτουργεί και χωρίς κυβέρνηση. Οι δομές του βελγικού κράτους λειτουργούν εύρυθμα τόσο σε ζητήματα καθημερινότητας, όσο και σε ζητήματα που άπτονται της εκπροσώπησης της χώρας στην Ε.Ε., ακόμη και σε περιόδους κατά τις οποίες δεν υπήρχε κυβέρνηση για δύο και δυόμισι χρόνια, καθώς κανείς δεν είχε πλειοψηφία και δεν υπήρχε πολιτική βούληση για συμμαχίες. Παρόλα αυτά, το Βέλγιο λειτουργούσε και εξακολουθεί να «λειτουργεί ρολόι».
Στην Κύπρο δεν μείναμε ποτέ χωρίς κυβέρνηση. Αλλά πολύ φοβάμαι ότι δεν αποκτήσαμε ποτέ κράτος. Και κράτος δεν σημαίνει τυπική αναγνώριση από τα Ηνωμένα Έθνη ή από την Ε.Ε., μέλος της οποίας κατορθώσαμε να γίνουμε. Αυτά υφίστανται και δεν αμφισβητούνται. Αυτό όμως που καθημερινά αυτοαναιρείται στην Κύπρο, χωρίς να χρειάζεται τη βοήθεια κανενός, είναι οι δομές του κράτους και κατά συνέπεια η ουσιαστική του υπόσταση, καθιστώντας το όλο μόρφωμα εξόχως υποθετικό.
Στις 3 Ιουνίου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης δήλωνε ότι «η φετινή αντιπυρική περίοδος βρίσκει την Κυπριακή Δημοκρατία περισσότερο προετοιμασμένη και ενισχυμένη από ποτέ. Για πρώτη φορά, το κράτος διαθέτει: τον μεγαλύτερο αριθμό δασοπυροσβεστών, τον ισχυρότερο στόλο επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, τον πληρέστερο και πολυπληθέστερο στόλο εναέριων μέσων». Στις 23 Ιουλίου οι δομές του κυπριακού κράτους και τα αρμόδια όργανά τους, που είχαν εφοδιαστεί με όλα αυτά για τα οποία κόμπαζε η κυβέρνηση, αποδείχθηκαν κατώτερες των περιστάσεων. Στις 24 Ιουλίου η ίδια κυβέρνηση, υπό το φως της απώλειας ανθρωπίνων ζωών, του φυσικού περιβάλλοντος και των περιουσιών που έγιναν παρανάλωμα πυρός, σε έκταση 120 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων, αναπροσάρμοσε το «λεκτικό» της. Από την «ετοιμότητα» για κάθε πυρκαγιά, η κυβέρνηση πέρασε στις «πλήρεις αποζημιώσεις», οι οποίες αν θεωρήσουμε ότι έχουν την ίδια βαρύτητα και σοβαρότητα με τις διακηρύξεις της 3ης Ιουνίου, τότε το αποτέλεσμα θα είναι αναλόγως πενιχρό.
Ας εστιάσουμε όμως στην ανθρώπινη ζωή, που μνημονεύεται και στο Σύνταγμα του κυπριακού κράτους. Όταν λοιπόν ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης δήλωνε, παρελκυστικά, προφανώς για να μη συζητήσει οτιδήποτε άλλο, ότι προέχει η ανθρώπινη ζωή, γνώριζε ότι ο πανευρωπαϊκός αριθμός 112 δεν ηχεί προληπτικά στην Κύπρο; Άρα, πώς θα ενημερωθεί έκαστος «κάτοχος» μιας ανθρώπινης ζωής στο εξόχως υποθετικό μόρφωμα του κυπριακού κράτους, να τρέξει να σωθεί; Αλήθεια, γνωρίζει ο Πρόεδρός μας ότι στο Βουνί, εκεί που πλέκουν πρωτομαγιάτικα στεφάνια όσοι προσδοκούν να μαζέψουν ψήφους, κανένας «κάτοχος» ανθρώπινης ζωής δεν ενημερώθηκε από το κράτος ότι κινδυνεύει; Και ότι όλοι άρχισαν να τρέχουν, όταν η πυρκαγιά καταγράφηκε από κάμερες που διαθέτει η κοινότητα, αντιλαμβανόμενοι ότι προσεγγίζει το χωριό;
Αλλά, τώρα «δεν είναι η ώρα των ευθυνών», όπως εύγλωττα σημείωσε ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, Μάριος Χαρτσιώτης. Επειδή όμως ακούγοντας τον κ. Χαρτσιώτη να τοποθετείται, αντιλαμβάνομαι ότι έφτασε η ώρα των πολιτικά ανεύθυνων, μπορεί κάποιος απ’ όλους αυτούς τους υπεύθυνους που συγκροτούν το εξόχως υποθετικό μόρφωμα του κυπριακού κράτους, να μας εξηγήσει, γιατί η Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού, γνωρίζοντας ότι η Βάσα Κοιλανίου διαθέτει 74 χιλιόμετρα αγροτικούς δρόμους, κατέβαλε κονδύλια για τον καθαρισμό μόνο 34 χιλιομέτρων, από την άγρια βλάστηση; Γιατί στην περίπτωση του Κοιλανίου τα κονδύλια που διατέθηκαν από την Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού καλύπτουν μόνο 35 χιλιόμετρα από σύνολο περίπου 110 χιλιομέτρων αγροτικών δρόμων και του Βουνιού 32 χιλιομέτρων από σύνολο περίπου 100 χιλιομέτρων; Κι αυτά αποτελούν ένα απλό παράδειγμα, χωρίς να υπαινίσσομαι ότι θα λύσουν από μόνα τους το πρόβλημα των πυρκαγιών.
Σε ό,τι αφορά δε τον συντονισμό, η λέξη είναι προφανώς άγνωστη. Το καταμαρτυρά η «συντονισμένη» επιχείρηση μετακίνησης 36 προσώπων από τη Λόφου, που εκ του αποτελέσματος απέτυχε. Ως επίσης και το γεγονός ότι αυτοί που θα συντόνιζαν την επιχείρηση για να σώσουν την Κύπρο, έστησαν το συντονιστικό κέντρο στον Άγιο Αμβρόσιο και λίγο μετά έτρεχαν να φύγουν για να μην εγκλωβιστούν στις φλόγες. Πήγαν στο Καντού, όπου λίγο αργότερα καταγράφηκε το ίδιο σκηνικό. Οι συντονιστές, λοιπόν, αυτοί που συντόνιζαν την επιχείρηση διάσωσης, έτρεχαν πάνω, κάτω, δεξιά και αριστερά. Τέτοια προνοητικότητα, τέτοια αντίληψη, τέτοια γνώση.
Αυτό όμως είναι το κυπριακό κράτος, το οποίο δεν είναι απρόσωπο. Έχει και κυβέρνηση και αντιπολίτευση και κοινοβούλιο και πολιτικά κόμματα, οι οποίοι όλοι μαζί, έχουν καταφέρει να το καταστήσουν ένα εξόχως υποθετικό μόρφωμα, που μπάζει από παντού. Σωτηρία υπάρχει; Εμπιστοσύνη πάντως, όχι.
