Kathimerini.com.cy
Καθώς η πανδημία του κορωνοϊού αλλάζει τις ζωές μας, πολλοί ρωτούν: Τι κάνει η Ευρώπη; Η απάντηση είναι ότι η Ευρώπη κάνει πολλά. Συντονίζει τις δράσεις των εθνικών αρχών που έχουν την βασική αρμοδιότητα στα θέματα της υγείας. Και, συγχρόνως, οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί, εκεί που έχουν την δικαιοδοσία, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και τις υποστηρίζουν με χρήμα και τεχνογνωσία.
Συγκεκριμένα – και πρέπει να είμαστε συγκεκριμένοι σε μια συγκυρία όπου η φημολογία και τα fake news δίνουν και παίρνουν:
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξήγγειλε στις 19 Μαρτίου ότι μέχρι το τέλος του 2020 θα διαθέσει 750 δισεκατομμύρια ευρώ για την αγορά χρεογράφων με στόχο την τόνωση της ρευστότητας στην αγορά. Το ποσό αυτό ήλθε να προστεθεί στα 120 δις που η ΕΚΤ είχε ήδη ανακοινώσει μια εβδομάδα νωρίτερα, στις 12 Μαρτίου. Αυτά τα 870 δις που η ΕΚΤ ρίχνει στη μάχη κατά του κορωνοϊού αντιπροσωπεύουν ποσοστό 7,3% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης.
Παράλληλα, στις 20 Μαρτίου, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι αίρονται όλοι οι περιορισμοί που επιβάλλει για τις δημόσιες δαπάνες και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και, συνεπώς, τα Κράτη Μέλη μπορούν να ξοδέψουν όσα κρίνουν απαραίτητα για την στήριξη των εθνικών συστημάτων υγείας και την ανακούφιση των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που πλήττονται από την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας η οποία ήλθε ως συνέπεια της πανδημίας. Αυτή η ενεργοποίηση της λεγόμενης Ρήτρας Διαφυγής γίνεται για πρώτη φορά στην ιστορία του Συμφώνου και αλλάζει ριζικά τους κανόνες της δημοσιονομικής πολιτικής.
Αλλά και πριν από την ιστορική αυτή εξαγγελία της Προέδρου φον ντερ Λάιεν, η Κομισιόν είχε αναλάβει δράση άμεσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της.
Σε επίπεδο προϋπολογισμού, μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων θα διατεθούν 37 δισεκατομμύρια ευρώ για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού και με πρώτιστο στόχο την προστασία της απασχόλησης και των εργαζομένων. Συγχρόνως, για να εξασφαλισθεί η ρευστότητα 100.000 και πλέον μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσα στις επόμενες εβδομάδες η ΕΕ θα διαθέσει άμεσα 1 δισεκατομμύριο ως εγγύηση και με την στήριξη της εγγύησης αυτής, το το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων θα κινητοποιήσει άμεσα 8 δις ευρώ.
Σε νομοθετικό επίπεδο, στις 19 Μαρτίου, η εκτελεστική αντιπρόεδρος Μαργκρέτε Βεστέγιερ ανακοίνωσε την χαλάρωση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Με βάση το νέο ευέλικτο πλαίσιο που έχει εγκρίνει η Επιτροπή, οι κυβερνήσεις θα μπορούν, για παράδειγμα, να επιδοτούν απευθείας μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας, να χορηγούν κρατικά δάνεια με ευνοϊκά επιτόκια αλλά και να εγγυώνται τα δάνεια που δίνουν οι τράπεζες. Ήδη, χάρη σε αυτή την ευελιξία, η Ιταλία διαθέτει 50 εκατομμύρια ευρώ και η Ισπανία γύρω στα 25 για επείγουσες προμήθειες υλικού όπως αναπνευστήρες, μάσκες κλπ.
Σε ό,τι αφορά ακριβώς το θέμα του υλικού προσωπικής προστασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ευρύτερα ότι προχωράει στην δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων που θα είναι διαθέσιμα σε όλα τα Κράτη Μέλη που θα τα έχουν ανάγκη. Θα διατεθούν αρχικά για τον σκοπό αυτό 50 εκατομμύρια ευρώ και το 90% του κόστους θα καλυφθεί από τον προϋπολογισμό της Ένωσης. Παράλληλα, με επείγουσα νομοθετική ρύθμιση, η Κομισιόν αποφάσισε ότι για περίοδο έξι εβδομάδων αρχικά οι εξαγωγές παρόμοιου ιατροφαρμακευτικού υλικού από την ΕΕ προς τρίτες χώρες θα απαιτούν ειδική άδεια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει και τα μέσα που χρειάζονται για να προχωρήσουν οι έρευνες για το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Η Επιτροπή έχει εγκρίνει ήδη επιδότηση 80 εκατομμυρίων ευρώ προς την Γερμανική εταιρεία Cure Vac που βρίσκεται παγκοσμίως στην πρωτοπορεία της έρευνας για το εμβόλιο – οι Ηνωμένες Πολιτείες, ας σημειωθεί, είχαν προσεγγίσει την εταιρεία αυτή για να αγοράσουν τα δικαιώματα επί των ανακαλύψεων της. Αλλά και πριν από την πιο πρόσφατη αυτή κίνηση, ήδη από τις 30 Ιανουαρίου, η Κομισιόν είχε εγκρίνει ποσό 47,5 εκατομμυρίων ευρώ για την χρηματοδότηση 17 ερευνητικών προγραμμάτων με την συμμετοχή 136 επιστημονικών ομάδων που εργάζονται νυχθημερόν για την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών τεστ, φαρμάκων και εμβολίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Και τα χρήματα αυτά έρχονται να προστεθούν στα κονδύλια – πάνω από 200 εκατομμύρια με τους μετριότερους υπολογισμούς – που η ΕΕ έχει διαθέσει για την έρευνα στον τομέα της επιδημιολογίας.
Για τον καλύτερο συντονισμό όλων αυτών των προσπαθειών, έχει συσταθεί ειδική συμβουλευτική ομάδα επιστημόνων η οποία συνεδριάζει καθημερινά υπό την προεδρία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Αντιπρόεδρος είναι η Επίτροπος αρμόδια για την Υγεία και την Ασφάλεια Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου.
Και ενώ οι μετακινήσεις ολοένα και περιορίζονται και εκατομμύρια πολίτες παραμένουμε για την δική μας ασφάλεια παραμένουμε κλεισμένοι στα σπίτια μας, βασικό μέλημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να εξασφαλίσει ότι οι βασικές μας ανάγκες καλύπτονται και ότι, στο μέτρο του δυνατού, μπορούμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε και τα παιδιά μας να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους, όσο πιο απρόσκοπτα γίνεται. Γι’ αυτό και η Επιτροπή πραγματοποίησε καίρια παρέμβαση ώστε τις περιπτώσεις εκείνες που έκλεισαν σύνορα στον χώρο Σένγκεν να διασφαλισθεί ότι θα μείνουν ανοιχτές λωρίδες ταχείας κυκλοφορίας, οι λεγόμενες Green Lanes, για τα φορτηγά που μεταφέρουν είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα και ιατροφαρμακευτικό υλικό. Και γι΄αυτό επίσης, σε μια συγκυρία που το Ιντερνετ έχει γίνει κι αυτό είδος πρώτης ανάγκης, η Επιτροπή έκανε με επιτυχία τις απαραίτητες παραστάσεις προς βασικούς παρόχους υπηρεσιών ροής, streaming, όπως η Google και η Netflix να λάβουν τα απαραίτητα τεχνικά μέτρα ώστε οι υποδομές του διαδικτύου να αντέξουν την αύξηση του όγκου των δεδομένων που διακινούνται αυτές τις μέρες.
Κανείς, ασφαλώς, δεν επέλεξε να κλειστεί στο σπίτι του και ν΄ αφήσει τη δουλειά του. Αλλά ήταν απολύτως απαραίτητο για να περιορίσουμε το κακό. Το ξέρουμε ότι η πανδημια θα αφήσει πολλά σημάδια και στην κοινωνία και στην οικονομία. Αλλά και αυτή την δοκιμασία, και αυτή την κρίση, θα την ξεπεράσουμε. Και θα την ξεπεράσουμε μαζί. Θα μάθουμε όλοι μας πολλά και όταν τα αναλογισθούμε σε πιο ήρεμους καιρούς θα συνειδοποιήσουμε για μια ακόμη φορά ότι η θεμελιώδης αρχή στην οποία στηρίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι ενωμένοι είμαστε πιο δυνατοί, ισχύει.
