Η πίεση για τις ευθύνες της Αστυνομίας και του υπουργείου Δικαιοσύνης μετά το Πάσχα οδήγησε τον υπουργό Δικαιοσύνης κ. Χαρτσιώτη σε δήλωση πως θα ζητούσε από τα δικαστήρια να εκδικάζουν σαν επείγοντα περιστατικά νεανικής παραβατικότητα, ενώ «αποφάσισε» πως θα γινόταν αναφορά παραβατικότητας στα απολυτήρια των μαθητών.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Φιλελεύθερος, 13 Μαϊου 2025, τελικά, ο υπουργός έστειλε στον Πρόεδρο του Ανωτάτου επιστολή στην οποία ζητεί να εξεταστεί το θέμα για σύντομη εκδίκαση των υποθέσεων νεανικής παραβατικότητας. Η ενέργεια αυτή, χωρίς αμφιβολία συνιστά παρέμβαση μέλους της εκτελεστικής εξουσίας στην απονομή δικαιοσύνης, δηλαδή στη δικαστική εξουσία, στοιχείο το οποίο παραβιάζει τη διάκριση των εξουσιών και το Σύνταγμα. Δεν είναι μόνο απαράδεκτη, είναι επίσης κολάσιμη ενέργεια.
Θα μπορούσε να αντιταχθεί πως η παρέμβαση αφορά, απλώς, σε θέματα διαδικασίας. Ακόμα και σαν τέτοιο να αντιμετωπιστεί, δεν παύει να είναι παρέμβαση στη δικαστική εξουσία. Γνωρίζουμε πως διαδικαστικά θέματα για τα δικαστήρια καθορίζονται είτε από νομοθεσίες είτε από διαδικαστικούς κανονισμούς τους οποίους εκδίδει το Ανώτατο Δικαστήριο. Σημειώνουμε, όμως, πως η παρέμβαση του υπουργού Δικαιοσύνης αγγίζει επίσης την ουσία της απονομής Δικαιοσύνης. Ζητώντας διαφορετικό χειρισμό από τα Δικαστήρια υποθέσεων για συγκεκριμένη ομάδα, για νέους που παραβαίνουν τους νόμους, σαφώς, ορίζει εξ υπαρχής δυσμενέστερη μεταχείριση από υποθέσεις για άλλα άτομα /ομάδες. Θέτει αυτήν την ομάδα υποδίκων στο εδώλιο με δεδομένη προκατάληψη για πιο σοβαρά αδικήματα, τα οποία παραπέμπουν σε επίσπευση διαδικασίας, όχι με βάση κανόνες δίκαιης δίκης, αλλά με βάση την κρίση εξωδικαστικού παράγοντα, του υπουργού.
Το θέμα, πέρα από παραβίαση θεμελιώδους συνταγματικής αρχής, της διάκρισης των εξουσιών, εγείρει, επίσης, σοβαρά ερωτήματα περί αντιλήψεων του υπουργού Δικαιοσύνης για το ρόλο και τις ευθύνες τους, μα και για την απονομή και το ρόλο της Δικαιοσύνης. Ορίζει, εξ υπαρχής, την τιμωρία, αλλά και, χειρότερα, τον στιγματισμό στο απολυτήριο, σαν τον κύριο (ή και αποκλειστικό) σκοπό της Δικαιοσύνης και όχι την αναμορφωτική της δράση και ένταξη στην κοινωνία ατόμων νομοταγών, ωφέλιμων για το σύνολο. Θεμελιώνει, επίσης, την αφελή άποψη πως οι ποινές, κυρίως οι αυστηρές, εκτός από αυτοσκοπός, συνιστούν ριζικά αποτρεπτικό μέσο, κάτι το οποίο, όχι μόνο στα συγκεκριμένα θέματα, μα και ευρύτερα, δεν είναι. Ακόμα και στην περίπτωση που η Αστυνομία και όλο το σύστημα απονομής Δικαιοσύνης εκτελούσαν επαρκώς τα καθήκοντα τους, η ψυχολογία, η κοινωνιολογία και άλλες επιστήμες, όπως επίσης η καθημερινότητα, υποδεικνύουν το αβάσιμο παρόμοιας αντίληψης.
Πρόσθετα με τα πιο πάνω, οι ενέργειες του κ. Χαρτσιώτη στο παρόν και σε πλείστα άλλα θέματα υποδεικνύουν συστηματική άρνηση και απόκρουση του ρόλου και των ευθυνών του ιδίου, ως προϊσταμένου του Υπουργείου και της Αστυνομίας. Μεταφέρει τις δικές του ευθύνες σε ώμους άλλων, παρεμβαίνοντας σε ευθύνες και εξουσίες που δεν του ανήκουν.
Επανερχόμενος στην ουσία, στην αντισυνταγματικότητα και το έκνομο, κατά την άποψη μου της ενέργειας του κ. Χαρτσιώτη, υπενθυμίζω πως όταν η υπουργός Υγείας κα Ακκελίδου παρέμβηκε σε δικαστή για να ζητήσει επιείκεια για χρήστη ουσιών, δικάστηκε, καταδικάστηκε και παραιτήθηκε από το αξίωμα της. Εδώ έχουμε χειρότερη περίπτωση, με παρέμβαση για δυσμενή αντιμετώπιση νέων ατόμων, ολόκληρης ομάδας. Ο λόγος ανήκει σε Γενικό Εισαγγελέα και Ανώτατο Δικαστήριο. Αναμένουμε.
Χριστόφορος Χριστοφόρου,
O κύριος Χριστοφόρου είναι, Πολιτικός αναλυτής, εμπειρογνώμονας Συμβουλίου της Ευρώπης σε ΜΜΕ και εκλογές*
