ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ας περισώσουμε ό,τι ακόμη στέκει όρθιο

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

«Δυστυχώς δεν έχουμε πάντα καλά νέα», με αυτή τη φράση το ε/κ μέλος της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά Τάκης Χατζηδημητρίου ανακοίνωσε τα κακά νέα που αφορούσαν τον ναό του Αγίου Ιακώβου του Πέρση στη νεκρά ζώνη και την κατάρρευση του καμπαναριού του, που συμπαρέσυρε και μέρος του τοίχου, το Σάββατο 9/2, εξαιτίας των έντονων βροχοπτώσεων. Ένα ακόμη μνημείο, μεταξύ άλλων πολλών, πασχίζει να μείνει ζωντανό –ναι και οι πέτρες έχουν ζωή, διότι έχουν εμποτιστεί με ιδρώτα και το νερό έχει μνήμη, άρα και ψυχή. Αδειανός ο τόπος, νεκρά η ζώνη, μα η φύση και ο χρόνος είναι αδυσώπητοι. Ο ναός, όπως ενημερώνει το Κέντρο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, χρονολογείται στον 10ο αιώνα, είναι δηλαδή ύψιστης σημασίας, αφέθηκε να γίνει βορά του χρόνου και των παθών των ανθρώπων, θυσία της πιο ύπουλης πολιτικής – άκαρπες οι προσπάθειες της Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό και οι εκκλήσεις της, ναρκοθετημένος γαρ ο τόπος και υπό τον έλεγχο του τούρκικου στρατού. Εκκλήσεις που σχεδόν εγίνοντο και παρακλήσεις από πολλούς (Τεχνική Επιτροπή, Κέντρο Πολιτιστικής Κληρονομιάς και άλλους) έπεφταν πάνω στη γραφειοκρατία, αν θέλετε και στην αδιαφορία του κατοχικού στρατού. Δεν έχει λόγους να ενδιαφέρεται ο τουρκικός στρατός για την περίσωση ενός μνημείο, κανένας στρατός δεν έχει, οι υπόλοιποι όμως; Και αν στην περίπτωση του Αγίου Ιακώβου να δεχθούμε ότι η Πράσινη Γραμμή είναι terra nullius και άρα απροσπέλαστη και άβατο, για τα άλλα μνημεία στις περιοχές που υποτίθεται ότι υπάρχει ανθρώπινη συνεννόηση, τι γίνεται; Πόσα κινδυνεύουν, πόσα χάθηκαν, ένθεν κακείθεν.

Δυστυχώς, δεν είναι μόνο ο Άγιος Ιάκωβος που κινδυνεύει μέρα με τη μέρα, είναι και δεκάδες άλλα μνημεία, θρησκευτικά ή μη, τα οποία χάσκουν, ορίζοντας κατά κάποιον τρόπο το παρελθόν αυτού του νησιού. Η Παναγία της Άσσιας ίσως σωθεί, αλλά πάλι με καθυστέρηση, τα περίτεχνα καμπαναριά των ναών των Κατεχομένων, δείγματα λαμπρά λαϊκής αρχιτεκτονικής πόσο θα στέκουν ακόμη; Όχι, δεν είναι θρησκευτικό το ζήτημα, είναι θέμα ταυτότητας του τόπου, μιας ταυτότητας που πασχίζει να παραμείνει ζωντανή και μετά το 1974. Αντιλαμβάνομαι τις προτεραιότητες που πρέπει να τίθενται, ακόμα και αυτές που μπαίνουν ως τέτοιες διά την έξωθεν καλή μαρτυρία, αλλά δεν έχουμε, δυστυχώς, πολλά περιθώρια ακόμη για να διαφυλάξουμε τη μνήμη αυτού του τόπου, να δείξουμε το παρελθόν μας, απώτερο και απώτατο. Αν θα αποφασίσουμε ότι δεν μας ενδιαφέρει το παρελθόν και θα πάμε πρόσω ολοταχώς για το μέλλον, ας τα αφήσουμε λίθους, πλίνθους και κέραμους ατάκτους ερριμένα, αφού ουδέν εστί.

Αλλά, ας επιστρέψουμε στον Άγιο Ιάκωβο, ο οποίος έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα της Τεχνικής Επιτροπής, αλλά ουδέν εγένετο, με τη δικαιολογία της αποναρκοθέτησης. Φτάσαμε στο και πέντε, και ελπίζω ότι άπαντες θα κινηθούν ώστε να επισπευτούν οι διαδικασίες για άμεση παρέμβαση και αποκατάσταση, αν θέλουμε να διασώσουμε κάτι από εκείνο το προπολεμικό παρελθόν μας –δεν έχει σημασία αν είναι εκκλησία ή τζαμί, μιναρές ή καμπαναριό. Είναι επείγουσα η κατάσταση, είναι ανάγκη να γίνουν όλα όσα πρέπει για την άμεση αναστήλωση του μνημείου. Είναι επάναγκες να προστατευτεί το μνημείο, να γίνει αρχιτεκτονική αποτύπωση, να αποφασίσουμε εν ολίγοις ότι θέλουμε να το σώσουμε. Ας περισώσουμε τη μνήμη, ας καταφέρουμε να ξεπεράσουμε αγκυλώσεις, μικροσυμφέροντα, ας συνεννοηθούμε για το πολιτιστικό αποτύπωμα που θέλουμε να αφήσουμε στους επόμενους – εκτός αν αποφασίσουμε κάτι άλλο, αλλά τέλος πάντων ας οικοδομήσουμε κάτι, έστω και από ερείπια, αλλά ας κάνουμε κάτι.

Καταγράφοντας…

Η Βυζαντινολογική Εταιρία Κύπρου σε ανακοίνωσή της για το ζήτημά του Αγίου Ιακώβου σημειώνει ότι στα πρόθυρα της κατάρρευσης ή της σταδιακής αποσάθρωσης βρίσκεται και το μεσαιωνικό παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στην κατεχόμενη Λευκωσία. Σε εξαιρετικά άσχημη κατάσταση βρίσκεται ο ναός των Αγίων Σεργίου και Βάκχου στη Νέτα της Καρπασίας, ο Άγιος Γεώργιος του Φαράγγου, η Αγία Παρασκευή και ο Άγιος Παντελεήμονας στην Αμμόχωστο/Βαρώσια, ο Άγιος Γεώργιος ο Ρηγάτης, ο Άγιος Βασίλειος στο Καράκουμι, ο ναός της Παναγίας στο παλαιό κοιμητήριο της Μόρφου, η Παναγία η Μελανδρίνα στην Κερύνεια και άλλα πολλά. Άγνωστη είναι δε η κατάσταση που επικρατεί στα μοναστήρια που έχουν μετατραπεί σε στρατώνες, όπως ο Άγιος Χρυσόστομος και η Παναγία η Αφέντρικα στον Κουτσοβέντη, καθώς και ο Άγιος Σπυρίδωνας στην Τρεμετουσιά.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Απόστολος Κουρουπάκης: Τελευταία Ενημέρωση

X