Του Παύλου Ξανθούλη
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δεχθεί απανωτά χτυπήματα από τον Ερντογάν τους τελευταίους μήνες, τόσο σε σχέση με τη μορφή λύσης του Κυπριακού, όσο και σε σχέση με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου. Και παρά την επικοινωνιακού χαρακτήρα δημόσια άποψη της Λευκωσίας (και της Αθήνας) ότι η Ε.Ε. και ο ΟΗΕ έβαλαν δύσκολα στην Άγκυρα, η πραγματικότητα απέχει δυστυχώς έτη φωτός: Πρώτο, γιατί ο ίδιος ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε έτοιμος να «τετραγωνίσει τον κύκλο», επιδεικνύοντας περίεργη ανοχή στη θέση της τουρκικής πλευράς για λύση δύο κρατών στην άτυπη πενταμερή και συνάμα τάση υπαναχώρησης από τους ίδιους τους όρους εντολής του για λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Σημειώνεται ότι η Ε.Ε. τοποθετείται μεν κατά της λύσης δύο κρατών, αλλά είναι τοις πάσι γνωστό ότι δεν πρόκειται να σταθεί ανάχωμα στον «τετραγωνισμό του κύκλου» από τον γ.γ. του ΟΗΕ που φαίνεται να χορεύει σε ρυθμούς Λονδίνου. Δεύτερο, ο ΟΗΕ και η Ε.Ε. αρκέστηκαν να επικρίνουν την Τουρκία στο ζήτημα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων, ζητώντας παράλληλα αναστροφή του πιλοτικού ανοίγματος του 3,5% και του ανοίγματος μέρους της παραλίας των Βαρωσίων. Ωστόσο, θέμα κυρώσεων δεν τέθηκε, κάτι που σε ευρωπαϊκό επίπεδο σκότωσε εν τη γενέσει του το Βερολίνο, κόβοντας κάθε όρεξη που μπορούσε να έχει η Λευκωσία.
Όπως αβίαστα συνάγεται, η διεθνής στήριξη που εξασφάλισε η Λευκωσία είναι για ακόμη μία φορά, φραστική. Ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει εκ του αποτελέσματος, ότι ο Ερντογάν και ο εγκάθετός του στα Κατεχόμενα ΕρσίνΤατάρ δεν έχουν «ιδρώσει» από τις θέσεις του ΟΗΕ και της Ε.Ε. Άλλωστε, ούτε έχουν αναγκαστεί να υπαναχωρήσουν από τους σχεδιασμούς τους στο Βαρώσι, ούτε βρίσκονται αντιμέτωποι με κυρώσεις. Και συνεπώς, οι οποιεσδήποτε θέσεις του ΟΗΕ και της Ε.Ε. εξαντλούνται στο επικοινωνιακό κομμάτι και στερούνται ουσίας.
Η Λευκωσία επεχείρησε να απαντήσει στις τουρκικές κινήσεις πολλές βδομάδες αργότερα, λαμβάνοντας δύο αποφάσεις: Η πρώτη αφορά στην εξαγγελία πρόθεσης για μια πέμπτη Διακρατική Προσφυγή, κατά της Άγκυρας, κάτι που δεδομένων των διαδικασιών, δεν πρόκειται να υλοποιηθεί πριν από 3-4 χρόνια και συνεπώς δεν μπορεί να εκληφθεί ως άμεση και συνεπώς ουσιαστική απάντηση. Η δεύτερη κίνηση της Λευκωσίας, αφορά στην αφαίρεση δεκατεσσάρων διαβατηρίων από «αξιωματούχους» του ψευδοκράτους και έχει προφανή συμβολικό χαρακτήρα.
Σε κάθε περίπτωση και αυτό είναι το σημαντικό, καμιά από τις δύο κινήσεις δεν δύναται να αναστρέψει τις τουρκικές εξαγγελίες στο Κυπριακό και στο ζήτημα των Βαρωσίων και συνεπώς από αυτή την άποψη, η βαρύτητά τους εξαντλείται στο πεδίο της εσωτερικής κατανάλωσης.
Εάν η Λευκωσία επιθυμεί όντως να επιφέρει κόστος στην Άγκυρα και στον Ερντογάν, προκειμένου να τον πειθαναγκάσει να σεβαστεί τη διεθνή νομιμότητα και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, η απάντηση είναι μόνο μια, με βάση τα όπλα που διαθέτει αυτή τη στιγμή η Κυπριακή Δημοκρατία. Ονομάζεται πάγωμα κάθε συζήτησης για δρομολόγηση του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, που ο Ερντογάν έχει αναγάγει ως ύψιστο στόχο, καθώς θα εκτινάξει τον ευρωτουρκικό όγκο εμπορικών συναλλαγών από 140 δισεκατομμύρια ετησίως, σε 320 δισεκατομμύρια ευρώ, ετησίως. Και συνεπώς θα προσφέρει σωσίβιο, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στην τουρκική οικονομία. Το «άμεσο» πάγωμα κάθε εργασίας για εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης, όσο η Τουρκία εμμένει σε κυριαρχική ισότητα του κατοχικού ψευδοκράτους και όσο εμμένει να καταστρατηγεί τα ψηφίσματα του Σ.Α. του ΟΗΕ για το Βαρώσι, είναι εκ των πραγμάτων, η μόνη ενδεδειγμένη λύση, ανάλογου κόστους, με τις πρόσφατες αποφάσεις του Ταγίπ Ερντογάν. Ούτε η πέμπτη Διακρατική Προσφυγή, το αποτέλεσμα της οποίας θα μάθουμε σε 3-4 χρόνια, ούτε η αφαίρεση δεκατεσσάρων διαβατηρίων από τους εγκάθετους του Ερντογάν μπορούν να εκληφθούν ως επαρκή μέτρα για να απαντήσουν στις τουρκικές κινήσεις στο Κυπριακό και στο Βαρώσι.
Για να παγώσει όμως η δρομολόγηση του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, απαιτούνται σοβαρές πολιτικές αποφάσεις, σταθερότητα και δουλειά, ειδικά δεδομένης της αναβάθμισης της Τουρκίας λόγω Αφγανιστάν και της συνεχιζόμενης εξάρτησης της Ε.Ε. από την Άγκυρα. Η Λευκωσία οφείλει επίσης να γνωρίζει ότι η πρακτική των δύο-τριών τηλεφωνημάτων και της διπλωματίας των επιστολών, παραμονές Συνόδου Κορυφής, δεν αρκεί.
