Του Μιχάλη Σοφοκλέους
Εχουν γίνει άπειρες συζητήσεις για το Κυπριακό τα τελευταία τριάμισι χρόνια. Κυρίως, όμως, έχουν συμβεί μεγάλης σημασίας γεγονότα που επέφεραν πολύ άσχημες συνέπειες στην εθνική υπόθεση. Με την πιο σημαντική να είναι η μετατροπή της ελπίδας για λύση του προβλήματος σε μια δραματική απογοήτευση και μισαλλοδοξία για το μέλλον του τόπου.
Οι ευθύνες για αυτή την εξέλιξη ανήκουν σε πάρα πολλούς, χωρίς να εξαιρούνται ο πρόεδρος Αναστασιάδης και η κυβέρνηση. Γι’ αυτή όμως την συζήτηση έχουν αναλωθεί αναρίθμητες ώρες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών συζητήσεων και έχουν χυθεί τόνοι μελάνι στον γραπτό τύπο. Και το επισημαίνω αυτό γιατί δυστυχώς δεν έχει γίνει ακόμη αντιληπτό ότι έχουμε ξεπεράσει το στάδιο της στασιμότητας και έχουμε ενώπιόν μας ένα από τα κρισιμότερα διά ταύτα: Την Πενταμερή στο τέλος Απριλίου. Κάτι που επιβάλλει να αλλάξουν όλοι την οπτική με την οποία τοποθετούνται για το Κυπριακό.
Η κρισιμότητα της επικείμενης διάσκεψης είναι στο μυαλό όλων δεδομένη, μια και αντικειμενικά, κρύβει ένα τεράστιο κίνδυνο και μια μεγάλη ευκαιρία. Διότι στις 29 Απριλίου, με το τέλος της διάσκεψης, το Κυπριακό είτε θα έχει μπει στο ράφι της διεθνούς διπλωματίας, είτε θα έχει μπει ξανά στη διαπραγματευτική διαδικασία. Στην Κύπρο, διαχρονικά, αδυνατούμε να ακτινογραφήσουμε τη διεθνή συγκυρία. Το ότι για παράδειγμα σήμερα η Τουρκία καλείται να επανακαθορίσει τις σχέσεις της τόσο με τις ΗΠΑ, όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως και αποτυγχάνουμε να επισημάνουμε και να εκμεταλλευθούμε τη διεθνή ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού, ως μέρος των τεκτονικών αλλαγών που συμβαίνουν στην περιοχή μας, διαφοροποιώντας τις παραδοσιακές ισορροπίες μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Δεν θα κουραστώ να υπογραμμίζω ότι, τόσο αυτοί που λένε ότι «τώρα δεν είναι η ώρα», όσο και αυτοί που υποστηρίζουν ότι η Τουρκία έχει τη διάθεση να συμβιβαστεί και επαφίεται αποκλειστικά σε εμάς ο διάλογος, δεν εκφράζουν παρά μία ουτοπία. Η λύση του Κυπριακού μόνο ως αποτέλεσμα μιας διεθνούς ανάγκης μπορεί να προκύψει και τέτοιες ανάγκες υπάρχουν σήμερα. Το ζητούμενο είναι να τεθεί η Κύπρος ως προτεραιότητα. Η δυνατότητά μας να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία, από μόνοι μας, στο τραπέζι του διαλόγου είναι παντελώς ανύπαρκτη.
Όπως είναι και αιθεροβάμονες όσοι πιστεύουν ότι η Κύπρος από μόνη της μπορεί να γονατίσει την Τουρκία με το κόστος που θα της προκαλέσει. Ακούω τις φωνές για έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον πρόεδρο Αναστασιάδη να χειριστεί το πρόβλημα. Αυτό, όμως, είναι μια σκέτη υποκρισία. Ο Νίκος Αναστασιάδης είναι ο εντολοδόχος του λαού να χειριστεί το πρόβλημα, μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2023. Αυτοί που προτάσσουν ότι δεν τον εμπιστεύονται, εισηγούνται να περιμένουμε δύο χρόνια ακόμα; Δεν έχουν αντιληφθεί τι έχει συμβεί την τελευταία περίοδο της στασιμότητας;
Στην ουσία της λύσης του προβλήματος, ο πρόεδρος Αναστασιάδης είχε πετύχει να διανύσει απόσταση στο Κυπριακό που δεν είχε καταφέρει κανείς από τους προηγούμενους προέδρους. Έφτασε στην καρδιά και την ουσία του προβλήματος, στο δύσκολο τρίγωνο της έλλειψης εμπιστοσύνης. Την πεμπτουσία του Κυπριακού.
Οι Τουρκοκύπριοι δεν εμπιστεύονται εμάς του Ελληνοκύπριους και θεωρούν ότι ως πλειοψηφία θα επιχειρήσουμε να τους καθυποτάξουμε. Για να αισθανθούν ασφάλεια, ζητούν μερίδιο εξουσίας που δεν θα επιτρέπει σε εμάς να αποφασίζουμε για αυτούς. Η λύση δόθηκε με την πολιτική (όχι αριθμητική) ισότητατων δύο πολιτειών. Κάτι που ερμηνεύτηκε στη διαπραγμάτευση ως η αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων, με τη μία θετική ψήφο στις αποφάσεις της κεντρικής κυβέρνησης.
Αυτό όμως είναι μόνο η μία πλευρά της ιστορίας. Διότι, από την άλλη, υπάρχει η μεγάλη ανάγκη να νοιώσουμε εμείς, οι Έλληνες της Κύπρου ασφαλείς, έναντι, όχι των Τουρκοκυπρίων, αλλά της Τουρκίας της ίδιας. Και η λύση σε αυτό το ζήτημα μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από την κατάργηση της κηδεμονίας μας από την Τουρκία, όπως αυτή ισχύει και σήμερα μέσα από τη συνθήκη εγγυήσεων και την παρουσία στρατού.
Πολιτική ισότητα και ασφάλεια είναι οι δύο οξείες γωνίες του ιδίου τριγώνου. Η άμβλυνση τους δεν μπορεί παρά να γίνει από κοινού. Όποιος επιμένει μόνο στη μία γωνία και αγνοεί την άλλη, ούτε αξιόπιστος μπορεί να είναι, ούτε και προσφέρει καλή υπηρεσία στην εθνική υπόθεση. Κυρίως, δεν φέρνει πίσω την ελπίδα για τη δικαίωση των αγώνων του κυπριακού ελληνισμού.
