Του Γιώργου Τ. Γεωργίου
Η πρόσφατη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών ανέδειξε σοβαρά, κρίσιμα και θεμελιώδη ζητήματα σε ό,τι αφορά την πορεία ψήφισης της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τονίσαμε εξαρχής ότι μπήκαμε σε αυτό τον διάλογο με καλές προθέσεις, καταθέτοντας ιδέες και προτάσεις σε ένα νομοσχέδιο που παρουσίαζε εξαρχής σημαντικές αποκλίσεις από τις αρχές που διέπουν την Τοπική αυτοδιοίκηση σε όλη την Ευρώπη.
Το ΑΚΕΛ με μακράν παράδοση, εμπειρία και γνώση λειτούργησε περισσότερο συνθετικά και με συναίνεση, προκειμένου να προχωρήσει η μεταρρύθμιση. Ζητούμε μεταρρύθμιση και όχι απορρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι ευρωπαϊκές αρχές της Διοικητικής Αυτοτέλειας και της Οικονομικής Αυτοδυναμίας δεν επιτρέπουν ούτε ασάφειες, ούτε εκπτώσεις. Το ίδιο σε σχέση με την αποκέντρωση της χώρας, οι αρχές της Εγγύτητας και της Επικουρικότητας αποτελούν μείζονα θέματα δημοκρατικής λειτουργίας του θεσμού. Βρισκόμαστε στο ίδιο τρένο με τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μαζί όλοι, εκτελεστική και νομοθετική εξουσία, πρέπει να κάνουμε αυτό το ταξίδι, διασφαλίζοντας ότι θα έχουμε αίσιο τέλος. Ομολογώ ότι από τον διάλογο που έγινε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών δεν είμαι πολύ αισιόδοξος. Τα κρίσιμα ερωτήματα που έχουν θέσει οι Αρχές Δημοτικής και Κοινοτικής Αυτοδιοίκησης αποδεικνύουν ότι το Υπουργείο Εσωτερικών έχει ακόμα πολλή δουλειά να κάνει.
Οι Δήμοι δίκαια ζητούν κοστολόγηση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων που μεταφέρονται από το κεντρικό κράτος. Διαφορετικά, θα είναι άνθρακας ο θησαυρός. Το ίδιο και σε σχέση με τις άδειες οικοδομής. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να απωλέσουν οι τοπικές αρχές τις άδειες οικοδομής και το πιστοποιητικό τελικής έγκρισης, γιατί ακριβώς αποτελούν το τεκμήριο ύπαρξης της διοικητικής οντότητας, της διοικητικής ευθύνης σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη. Τυχόν αλλαγές σε αυτό το πλαίσιο θα μιλάμε για ξεδοντιασμένη αρκούδα. Πέρα από το γεγονός ότι θα απωλέσουν και τεράστια έσοδα.
Ναι, στην ενιαία πολεοδομική αρχή, στην ενιαία πολεοδομική ανάπτυξη, όχι όμως στον κατακερματισμό και την άναρχη ανάπτυξη. Χρειαζόμαστε ορθολογική και ισορροπημένη ανάπτυξη. Κρίσιμο ερώτημα είναι και η απόφαση της κυβέρνησης στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης να παραχωρήσει ως κύριο ετήσιο έσοδο-χορηγία τις άδειες κυκλοφορίας. Πολύ ευμετάβλητο. Τα κράτη μέλη της Ε.Ε., με βάση τις ευρωπαϊκές αρχές και οδηγίες, τη συμφωνία για την κλιματική αλλαγή καλούνται να απαλλαγούν, να απεξαρτητοποιηθούν από την εκπομπή ρύπων και να προχωρήσουν σε πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Επομένως, το κεντρικό κράτος οφείλει επί του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού, να κατοχυρώνει οικονομικά την τοπική αυτοδιοίκηση και να τη διασφαλίζει για ενδεχόμενες παρενέργειες. Είναι και άλλα θέματα που παρουσιάζουν αντιφατικές προσεγγίσεις, σε ό,τι αφορά το εκλογικό σύστημα όπως επίσης και τα διαμερίσματα και πώς κατοχυρώνεται η εύρυθμη λειτουργία τους, χωρίς να αναπτύσσονται φυγόκεντρες τάσεις. Για παράδειγμα, πώς κατοχυρώνεται το 50% της απαρτίας σε ένα διαμέρισμα; Θα υπάρχει ένας αντιδήμαρχος και ένας δημοτικός σύμβουλος; Μήπως θα παρεισφρήσουν κοντραμπάντα και άλλες αποφάσεις διαπλεκόμενων συμφερόντων; Και ακόμα, σε ένα Δήμο που θα λειτουργεί με 6 και 7 αντιδημάρχους, με αντιμισθίες και εξουσίες, πώς θα επιβιώνει ο δήμαρχος και η εύρυθμη λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου;
Είναι και άλλα ζητήματα πολλά, που αν προσθέσουμε και τις έντονες απόψεις των Δήμων και Κοινοτήτων, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Ζωτικής σημασίας θέματα που δεν έχουν απαντηθεί είναι και τα Δημοψηφίσματα και η επέκταση θητειών.
Πώς κατοχυρώνεται η δημοκρατική αρχή, οι αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, όταν διά νόμου αποφασίζεται να συγχωνεύσεις μια Αρχή με μια άλλη; Ποια θα είναι η γνώμη των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών; Όταν μάλιστα το υφιστάμενο στάτους τους το απέκτησαν μέσω δημοψηφίσματος; Το ίδιο και σε σχέση με την παράταση κατά 3 χρόνια των θητειών των σημερινών Συμβουλίων. Μπορεί νομοθετικά να προσφέρεις δώρα με παράταση θητειών, πέραν του 50%; Δεν αποτελεί παραβίαση του Συντάγματος, δεν παραβιάζονται τα δικαιώματα των πολιτών;
Αυτό που δημιουργεί έκπληξη είναι η άμυνα του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο δεν απάντησε σε όλα αυτά τα θεμελιώδη ερωτήματα, αλλά διά του ίδιου του υπουργού κ. Νουρή, επέλεξε να αναδείξει ως κρίσιμο θέμα, μόνο αν θα είναι 17 ή 20 στον αριθμό οι Δήμοι. Όχι. Δεν ήταν ποτέ αριθμητικό το θέμα της ποιότητας της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η κυβέρνηση έχει αποκλειστική ευθύνη για την κατάντια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σκότωσε μια μεταρρύθμιση που ήταν στα πρόθυρα να ψηφιστεί και χρειάστηκε άλλα 8 χρόνια να πειραματίζεται για τον θεσμό. Σήμερα η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η προοπτική της μεταρρύθμισης του θεσμού βρίσκεται επί ξυρού ακμής. Το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να πολιτεύεται με όραμα, ως πολιτική δύναμη αυτοδιοικητική, με στόχο η χώρας μας να αποκτήσει μια σύγχρονη μεταρρύθμιση, προοδευτική, δημοκρατική και αποτελεσματική με παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας στους πολίτες.
