Του Απόστολου Κουρουπάκη
Δεν είναι περίεργο πως σε ολόκληρη τη χώρα δεν υπάρχει τίποτε το αξιοσημείωτο ή έστω κάτι που να κινεί το ενδιαφέρον στα πολιτιστικά πράγματα; Εκδηλώσεις γίνονται, θεατρικές παραστάσεις ανεβαίνουν, παρουσιάσεις βιβλίων οργανώνονται, εκθέσεις στήνονται, έτσι θα πει κάποιος πως πολιτισμός παράγεται.
Τι πολιτισμός παράγεται όμως, τι αποτύπωμα αφήνουν όλα αυτά, και πώς όσα συμβαίνουν οδηγούν σε νέα πράγματα, κινούν τα πράγματα πιο μπροστά, ανοίγουν συζητήσεις και πυροδοτούν διάλογο και ζυμώσεις. Τολμώ να πω ότι ελάχιστα είναι αυτά που δεν ακολουθούν την πεπατημένη. Ακούγεται αφοριστικό, και είναι, γιατί έτσι μαζί με τα χλωρά καίγονται και ξερά… Αναρωτιέμαι όμως πόση σημασία δίνεται στη δημιουργία φρέσκου πολιτισμικού προϊόντος; Από την Πολιτεία, αλλά και από τους δημιουργούς, από τους πολιτιστικούς φορείς, αλλά και από τα Μέσα;
Πραγματικά δεν ξέρω και δεν μπορώ να εξηγήσω τι μας λείπει και τι μπορεί να φταίει για το ότι λίγα πράγματα αντέχουν στη μνήμη, απ’ όσα γίνονται, γιατί όπως προανέφερα γίνονται πολλά, αλλά πολύ λίγα μένουν. Σκέφτομαι μήπως φταίει η έλλειψη οράματος ή η απουσία στόχων; Βέβαια, γνωρίζω αρκετούς καλλιτέχνες που βράζουν μέσα τους και θέλουν να πάνε παρακάτω και τον εαυτό τους και τη δουλειά τους, που όμως σε κάποια στιγμή απογοητεύονται, γιατί υπάρχει έλλειψη διαφάνειας στο πώς κάποιος/α ανελίσσεται, στο πώς η Πολιτεία συμπεριφέρεται στον καλλιτέχνη (το νομοσχέδιο για το καθεστώς είναι ένα παράδειγμα για το πώς οι καλλιτέχνες αντιμετωπίζονται ως επαίτες για παράδειγμα), γιατί υπάρχει αδιαφορία από το κοινό, το οποίο λειτουργεί με όρους συνήθως όχι καλλιτεχνικούς, και πολύ διαφορετικούς από εκείνους του καλλιτέχνη. Από την άλλη βέβαια υπάρχουν και οι καλλιτέχνες εκείνοι, σε όλες τις τέχνες, που ποσώς ενδιαφέρονται για το κοινό τους, δημιουργώντας τάσεις, που τις ονομάζω «υπερκουλτούρα», και όσο πιο μακριά στέκονται από το κοινό και όσα πιο πολλά απορημένα πρόσωπα δουν τόσο περισσότερο νιώθουν ότι έκαναν το καθήκον τους.
Έτσι, σχηματικά, το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει καμία επικοινωνία θεατή και παραγόμενου έργου, με το χειροκρότημα όμως να πηγαίνει καπνός, όπως και τα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ίσως πάλι να φταίει το ζήτημα της αναζήτησης ταυτότητας, που δεν επιτρέπει σε κανέναν, Πολιτεία, φορείς και δημιουργούς, Μέσα και κοινό, να συγκροτήσουν ένα πλαίσιο, ή και αισθητική, αλλά και θέση για το πού στέκει η Κύπρος ως πολιτιστικός και πολιτισμικός χώρος.
Όσον αφορά δε τα φλέγοντα ζητήματα που συνήθως απασχολούν τις πολιτιστικές στήλες, αυτά μένουν αναλλοίωτα στον χρόνο, αφορούν τον κόσμο των τεχνών και η Πολιτεία τα αντιμετωπίζει ως πάρεργα, ή ως κυβερνητικά τικαρίσματα. Κάθε τόσο ασχολούμαστε οι ευάριθμοι πολιτιστικοί συντάκτες με πράγματα το Σχέδιο Θυμέλη, με το οποίο ποτέ κανείς δεν είναι ευχαριστημένος, ή με το Καθεστώς του Καλλιτέχνη, που πάει στις ελληνικές καλένδες. Όταν έλθει στην επικαιρότητα η Κυπριακή Βιβλιοθήκη, θα ασχοληθούμε και αυτόν τον πνευματικό φορέα, που πασχίζουμε να έχουμε με όρους 21ου αιώνα, ή ακόμα χειρότερα με τη ΣΠΕΛ, ή αλλιώς Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης, που μόνο τέτοια που δεν είναι, ή την Κρατική Πινακοθήκη Majestic, που δεν λέει να βγει στο φως του 21ου αιώνα επίσης. Αλλά λίγοι ασχολούνται εκτός εποχής… Μια από τα ίδια με την Πύλη Αμμοχώστου και την καθυστέρηση στην παράδοσή της, χειρότερα με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, και όσα συμβαίνουν σε αυτή, και ουδείς μπορεί να ερμηνεύσει. Η έλλειψη γενικού διευθυντή στον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου είναι μία πονεμένη ιστορία, με τον επίσημο θεατρικό φορέα της χώρας να διοικείται καθ’ όλα από το Διοικητικό του Συμβούλιο, που όσο και να θέλει δεν μπορεί να τα κάνει όλα.
Κάθε Μάιο ασχολούμαστε σαν τη μέρα της μαρμότας με τα φεστιβάλ που επιχορηγούνται και αυτά που δεν επιχορηγούνται, και αργότερα με τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας που δεν δίνονται πάντα σε όλες τις κατηγορίες. Όλα τα παραπάνω μας απασχολούν σχεδόν εποχικά και αυτό δεν είναι υγιές. Σε όλα πάντα υπάρχει ένα περίμενε, και ένα παρακάτω, και εμείς οι πολιτιστικοί συντάκτες πασχίζουμε να βγάλουμε μια άκρη. Και ο πολιτισμός της χώρας πασχίζει να βρει τη θέση του στην κοινωνία.
