Θεατρική αστυφιλία

Ανακοινώθηκαν τα πρώτα αποτελέσματα του Σχεδίου Θυμέλη για το Α΄ εξάμηνο του 2025 και φαίνεται πως τα πράγματα δεν πήγαν πολύ άσχημα για τα εν Λευκωσία θέατρα και θεατρικές ομάδες. Τουλάχιστον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον εν γένει δημόσιο λόγο δεν ακούστηκαν μεγάλα παράπονα.

Ωστόσο, δεν ήταν όλοι ευχαριστημένοι με τα αποτελέσματα, και αυτοί είναι το Θέατρο Versus της Λεμεσού, το Θέατρο Ροή της Λάρνακας και το Θέατρο Ένα της Λευκωσίας. Αυτά τα τρία θέατρα καταφέρθηκαν εναντίον της Επιτροπής Αξιολόγησης των αιτήσεων, εναντίον του υφυπουργείου Πολιτισμού και φυσικά εναντίον της υφυπουργού κας Λίνας Κασσιανίδου. Οι υπεύθυνοι των τριών αυτών θεάτρων κατηγόρησαν το υφυπουργείο για ευνοιοκρατία, για παραγκώνιση της Λάρνακας και της Λεμεσού, για μεθοδεύσεις, για πελατειακές σχέσεις, για προσωπικά συμφέροντα και γνωριμίες και για διάφορα άλλα.

Είναι εν μέρει κατανοητή η δυσφορία των τριών αυτών θεάτρων, διότι σαφώς μένουν εκτός επιχορήγησης, και ως εκ τούτου τους είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατον να εκτελέσουν το όραμά τους και να καταθέσουν την καλλιτεχνική τους υπογραφή στα πολιτιστικά πράγματα του τόπου. Σίγουρα η πρωτεύουσα λαμβάνει τη μερίδα του λέοντος, στη Λευκωσία δραστηριοποιείται πάνω από το 90% των θεατρικών ομάδων του νησιού, σε αυτή εδρεύουν τα περισσότερα μεγάλα και παλαιά θέατρα, εδώ βασιλεύει το θέατρο. Στη Λεμεσό υπάρχει και κυριαρχεί η ΕΘΑΛ, με το Θέατρο Versus να είναι ανενεργό εδώ και καιρό, λόγω της μη επιχορήγησής του, ενώ στη Λάρνακα, μετά το κλείσιμο του Θεάτρου Σκάλα, υπάρχει κυρίως το Θέατρο Ροή της Βαλεντίνας Σοφοκλέους. Ενώ κανένα σχήμα, μεγάλο ή επαγγελματικό δεν υπάρχει στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, ενώ στην Πάφο τώρα τελευταία έχει αρχίσει να δραστηριοποιείται η Ομάδα Τεχνήεις, και κανένα άλλο. Άρα μοιάζει λογικό τη μερίδα του λέοντος να την παίρνει η Λευκωσία, και εδώ μπαίνει το ερώτημα, τι πρέπει να γίνει για να υπάρξει θέατρο στην περιφέρεια; Γιατί τόσα χρόνια δεν έχει γίνει τίποτε; Γιατί δεν κατάφερε η Λάρνακα να πείσει τους πολίτες της ότι υπάρχει η θεατρική επιλογή; Γιατί τόσα χρόνια το Θέατρο Σκάλα αφηνόταν στην τύχη του και ουδείς σκέφτηκε ποτέ ότι αυτή η μέτρια παρουσία του στα θεατρικά πράγματα μόνο κακό θα έκανε μακροπρόθεσμα; Γιατί ο Δήμος Λάρνακας δεν το πήρε πάνω του, γιατί οι τότε Πολιτιστικές Υπηρεσίες και για λίγο το υφυπουργείο Πολιτισμού δεν έκαναν το παραμικρό για να αναβαθμιστεί το θεατρικό προϊόν του Θεάτρου Σκάλα; Ερωτήματα που ετίθεντο, αλλά ποτέ δεν έβρισκαν απαντήσεις. Πάντως, πάντα έπαιρνε χρήματα το Θέατρο Σκάλα από το Θυμέλη… Και σήμερα ποια ακριβώς θέση παίρνει η Λάρνακα 2030 για την απουσία θεατρικών δρώμενων στην πόλη; Έκλεισε το Σκάλα, ως κτήριο και έσβησε το θέατρο στη Σκάλα; Ελπίζω ο κ. Κουκουμάς που είχε δηλώσει: «θα δούμε νέες μεθόδους και νέους τρόπους λειτουργίας του Θεάτρου και προσπαθούμε να βρούμε τρόπους βιωσιμότητας του Θεάτρου της Λάρνακας» τον Φεβρουάριο του 2024, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ. του Θεάτρου να έχουν βρει κάτι.

Ο γράφων σημείωνε σε σχετικό ρεπορτάζ τότε: «Οπωσδήποτε, τα νέα βήματα που επιχειρεί να κάνει το Θέατρο Σκάλα είναι τολμηρά και εν πολλοίς επιβεβλημένα, ώστε να αναπτυχθεί περαιτέρω το θεατρικό τοπίο στη Λάρνακα. Στοίχημα λοιπόν που πρέπει να κερδηθεί η ανανέωση και η επανεκκίνηση του Θεάτρου Σκάλα, προς όφελος των κατοίκων της πόλης και των δημιουργών της». Και μάλλον, μερικούς μήνες μετά, αυτό δεν φαίνεται να είναι φωτεινό…

Γιατί η Λεμεσός αντίστοιχα, με σπουδαία πολιτιστικά δρώμενα, δεν έχει καταφέρει να χτίσει θεατρικό κοινό, τι φταίει και οι μικρότερες ομάδες, αλλά και οι μεσαίου μεγέθους ομάδες δεν έχουν χτίσει κοινό; Κάτι πάει λάθος, και θα είχε ενδιαφέρον να γινόταν μία έρευνα για να δει κανείς τι πάει λάθος. Ειλικρινά δεν μπορώ να αντιληφθώ, ελπίζω και το Λεμεσός 2030 να δει πώς η υποψηφιότητα της πόλης μπορεί να βοηθήσει το θέατρο και τους ανθρώπους του στη Λεμεσό.

Και γι’ αυτό το ζήτημα, της θεατρικής «αστυφιλίας» θα είχε ενδιαφέρον να έκανε κάτι και ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, να μελετούσε τρόπους ενίσχυσης της θεατρικής παιδείας στην περιφέρεια, έστω με περισσότερες παραστάσεις στις πόλεις, με διεύρυνση και εξέλιξη του Εκτός Έδρας. Για την ιστορία, από τις 39 αιτήσεις, εγκρίθηκαν οι 18, με το ποσό των 842.100 ευρώ. Και από τους 21 φορείς, οι ομάδες που έκαναν αίτηση από τη Λάρνακα ήταν τρεις, το Θέατρο Ροή της Βαλεντίνας Σοφοκλέους, ο Ναός της Μελπομένης της Μόνικας Μελέκη και μία συμπαραγωγή με Θεατρική Στέγη Κύπρου. Και τρεις για τη Λεμεσό, η ΕΘΑΛ, που έλαβε χρηματοδότηση, η Υπόγεια Σκηνή και το Θέατρο Versus που δεν πήραν χρήματα. Άρα 15 ομάδες στο Κέντρο και από έξι στην περιφέρεια!