Του Παναγιώτη Καπαρή
Όχι υφυπουργός, αλλά υπερυπουργός πρέπει να καταστεί ο Κυριάκος Κόκκινος, ο πρώτος υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής. Καλείται να αντιπαλέψει με το «τέρας» της γραφειοκρατίας της δημόσιας υπηρεσίας, την «e-γραφειοκρατία» κατ’ αντιπαραβολή του e-government, η οποία μοιραία μετακυλίεται και ταλαιπωρεί και τον ιδιωτικό τομέα. Το βιογραφικό του Κυριάκου Κόκκινου είναι παρά πολύ σπουδαίο. Ωστόσο, απομένει να δούμε αν θα καταφέρει να βάλει «κόκκινο» στην κρατική γραφειοκρατία, κάτι το οποίο εξαγγέλλουν και υπόσχονται εδώ και δεκαετίες όλοι πολιτικοί και όλοι οι πολιτικάντηδες. Ο νέος υφυπουργός καλείται ουσιαστικά να λύσει έναν νέο γόρδιο δεσμό και να καθαρίσει τον στάβλο του Αυγεία. Να δούμε αν θα βρει την «εξυπνάδα» του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη «δύναμη» του Ηρακλή. Υπάρχει βεβαίως και η «πονηριά» του Καποδίστρια, ο οποίος κατάφερε να μάθει τους Έλληνες να τρώνε πατάτες και να γεμίζουν τα στομάχια τους, σε μια εποχή πείνας και ταλαιπωρίας. Έβαλε φρουρούς σε αποθήκη με πατάτες, αφήνοντας όμως ανοικτή την πίσω πόρτα, ώστε να κλέψουν τις πατάτες οι «κουτοπόνηροι» και ρακένδυτοι πρόγονοί μας. Αυτή την πονηριά φαίνεται ότι ακολούθησε και ο Μπιλ Γκέιτς αφήνοντας ουσιαστικά την ελεύθερη αντιγραφή των περίφημων προγραμμάτων «windows» στους προσωπικούς υπολογιστές.
Εδώ και αρκετές δεκαετίες, ξεκίνησε το μεγαλεπήβολο εγχείρημα εισαγωγής της ψηφιακής τεχνολογίας στο Δημόσιο. Κατά καιρούς φιλόδοξοι τεχνοκράτες του Δημοσίου, έκαναν τεχνολογικά άλματα, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να τιθασεύσουν τη γραφειοκρατία. Βουλευτές εδώ και δεκαετίες καταγγέλλουν ότι οι αρμόδιοι, αντί να μειώσουν τις διαδικασίες και τις απαιτήσεις σε έντυπα και έγγραφα, μετέφεραν όλη τη γραφειοκρατία στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Αποτέλεσμα είναι να αυξηθούν οι ανάγκες για προσωπικό, χωρίς να μειώνεται ουσιαστικά οι ταλαιπωρία των πολιτών. Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα, οι αιτήσεις για το σχέδιο Εστία, για τους ταλαιπωρημένους μεροκαματιάρηδες, οι οποίοι είτε λόγω κουτοπονηριάς είτε λόγω βλακείας κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους και να καταλήξουν στους δρόμους.
Οι γραφειοκράτες, οι οποίοι κατά κανόνα δεν κουβέντιασαν με φτωχόκοσμο, ζητούσαν 53 έγγραφα, τα οποία για να συγκεντρωθούν έπρεπε οι ενδιαφερόμενοι να τρέχουν βδομάδες και να πληρώσουν και αρκετές εκατοντάδες ευρώ. Αν λειτουργούσαν σωστά τα ηλεκτρονικά συστήματα, θα μπορούσαν οι ενδιαφερόμενοι, με τον αριθμό της ταυτότητάς τους, να εξυπηρετηθούν. Είναι τραγικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα περισσότερα δάνεια εδώ και δεκαετίες παραχωρούνταν σε μια μέρα ή και σε μερικά λεπτά και το μόνο που χρειαζόταν ήταν μερικές δεκάδες υπογραφές των δικαιούχων και των εγγυητών και χωρίς κανένας να διαβάζει τα μικρά γράμματα στα συμβόλαια. Ανάλογα παραδείγματα αχρείαστης ταλαιπωρίας των πολιτών, στις συναλλαγές τους με το κράτος, αντιμετωπίζει κανείς σχεδόν σε όλες τις υπηρεσίες του Δημοσίου. Φαίνεται και αποδεικνύεται ότι ο παράγοντας χρόνος –ό,τι πιο πολύτιμο υπάρχει σε αυτή τη γη– δεν έχει καμία σημασία για την κρατική μηχανή. Εκτός και αν πίσω από όλα αυτά, βρίσκεται η ανάγκη για νέους και περισσότερους δημοσίους υπαλλήλους, άρα και ψηφοφόρους, όπως διαλαλούν στα καφενεία, οι ταλαιπωρημένοι της γραφειοκρατίας.
Ο Κυριάκος Κόκκινος δεν αρκεί να θέσει σε εφαρμογή προηγμένα συστήματα πληροφορικής, αλλά πρέπει πρώτα και πάνω απ’ όλα να καταφέρει να πείσει τους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά και τους πολιτικούς, ότι ο κόσμος άλλαξε και είναι προς το συμφέρον όλων, να μειωθεί η γραφειοκρατία. Μια καλή και ίσως και έξυπνη πρόταση είναι να μειωθούν περαιτέρω οι ώρες εργασίας των δημοσίων υπαλλήλων. Σε σκανδιναβικές χώρες, όπου μειώθηκαν οι ώρες εργασίας, αυξήθηκε η παραγωγικότητα και μειώθηκε και το κόστος λειτουργίας της δημόσιας υπηρεσίας. Στις παγωμένες χώρες του βορρά η αρχή είναι ότι το κράτος τρέχει στους πολίτες και όχι οι πολίτες στο κράτος. Ιδέες υπάρχουν πολλές, φτάνει να υπάρξει διάλογος και τόλμη για να προωθηθούν καινοτομίες. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πλέον στα σπίτια μας και νοοτροπίες περασμένων δεκαετιών δεν πρέπει να συνεχίσουν να γίνονται ανεκτές. Σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να θυματοποιηθούν άνθρωποι, οι οποίοι αδυνατούν να ακολουθήσουν τους σύγχρονους ρυθμούς ζωής και τη σύγχρονη τεχνολογία. «Τα πάντα ρει», ο κόσμος κυλά και δεν γυρνά και είναι κρίμα να ταλαιπωρούνται οι καλοί δημόσιοι υπάλληλοι και οι τίμιοι πολίτες από ένα σύστημα το οποίο προωθεί την αργία η οποία είναι μήτηρ πάσης κακίας.
