Του Παναγιώτη Καπαρή
Από τον Αντρέα Παπανδρέου στον Νίκο Χριστοδουλίδη, η ιστορία ενδεχομένως να επαναλαμβάνεται. Ο αείμνηστος πρωθυπουργός της Ελλάδας, σπουδαίος πανεπιστημιακός και ξακουστός οικονομολόγος στην Αμερική, όταν ανάλαβε την εξουσία στην Ελλάδα, τη δεκαετία του 1980, θέλησε πρώτα να δώσει «φαγητό», να χορτάσει τους «πεινασμένους» Έλληνες και δεύτερο να εκσυγχρονίσει τη χώρα, δηλαδή να μάθει τους συμπατριώτες του να δουλεύουν με σύγχρονα μέσα παραγωγής, όπως λέει και η κινεζική παροιμία «είναι καλύτερο να μάθεις τους ανθρώπους να ψαρεύουν και όχι να τους δίνεις ψάρια». Ο Αντρέας ακολούθησε την πρακτική των Ηνωμένων Πολιτειών, με τους «κυνηγούς κεφαλών», δηλαδή την προσέλκυση εξαιρετικών επιστημόνων από όλο τον κόσμο, με τεράστια πακέτα χρημάτων και ωφελημάτων.
Επισκέφθηκε την Αμερική, μάζεψε τους φίλους του ακαδημαϊκούς και άλλους μεγάλους διευθυντές επιχειρήσεων, κέντρισε το φιλότιμό τους, τους δελέασε με τις διακοπές στα ελληνικά νησιά, τον επίγειο παράδεισο και πολλοί τόλμησαν και μετακόμισαν στην Ελλάδα. Ανέλαβαν να διευθύνουν δημόσιες επιχειρήσεις, οι οποίες τότε ήταν κατά κανόνα ζημιογόνες και φυτοζωούσαν. Οι άνθρωποι, όπως ήξεραν καλά, επιχείρησαν μεγάλες αλλαγές. Ωστόσο, προσέκρουσαν στα «αδιαπραγμάτευτα και παράξενα» συνδικαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων, τα οποία κινούνταν μεταξύ «ραχατιού» και ατέλειωτων «καταγγελιών». Αφού είδαν και απόειδαν, οι καταξιωμένοι και χρυσοπληρωμένοι στην Αμερική μάνατζερ, σκέφτηκαν να κάνουν το πολύ απλό. Να διαλέξουν με αξιοκρατικά κριτήρια τους καλύτερους και να τους αναθέσουν να επιβλέπουν ο καθένας, από τρεις μόνο εργαζόμενους. Τότε ήταν που έγινε η «επανάσταση» των εργατοπατέρων. Τελικά, οι «σπουδαίοι» Έλληνες της διασποράς, πήραν τα μπογαλάκια τους, ο ένας μετά τον άλλο και επέστρεψαν στην «αφιλόξενη» ξενιτιά. Τότε, λέγεται, ο Αντρέας Παπανδρέου, απελπισμένος και απογοητευμένος, έπεσε στον «βούρκο» των παθών του, με απίστευτα κουτσομπολιά να κυκλοφορούν για τον «μάγκα» Αντρέα, ακόμη και όταν προέδρευε της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με βυζαντινές σπουδές σε πανεπιστήμια της Αμερικής και της Ελλάδας, επιχειρεί να φέρει στην Κύπρο δυνατά μυαλά τα οποία βρίσκονται στο εξωτερικό. Ανάλογες πρακτικές ακολουθούσαν και οι βυζαντινοί αυτοκράτορες. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης μετέβη στο Λονδίνο και παρουσίασε ένα νέο Σχέδιο Δράσης για τον Επαναπατρισμό Ταλέντων, στο πλαίσιο της εθνικής πρωτοβουλίας «Mindsin Cyprus». Το ενδιαφέρον ήταν τεράστιο, από 750 Κύπριους επιστήμονες και εργαζόμενους σε μεγάλες επιχειρήσεις, ενδεχομένως λόγω και της οικονομικής κρίσης στη Βρετανία. Το πακέτο ωφελημάτων το οποίο ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι πολύ γενναιόδωρο και κινείται μεταξύ φορολογικών κινήτρων, μείωσης της γραφειοκρατίας και πολιτογραφήσεων παιδιών Κυπρίων, οι οποίοι θα επιλέξουν να επαναπατριστούν.
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης απευθύνθηκε και στο συναίσθημα των αποδήμων λέγοντας: «Σας καλώ να επιστρέψετε. Σας καλώ να συνεισφέρετε. Σας καλώ να συνδεθείτε ξανά με την πατρίδα. Γιατί αυτή η Κύπρος σάς χρειάζεται. Και είναι έτοιμη για εσάς. Ας την αλλάξουμε μαζί. Με σχέδιο, με όραμα, με αξιοπρέπεια. Με εσάς Πρωταγωνιστές.» Πρόσφατα, ένας «δυνατός» Κύπριος ερευνητής, με μεγάλες επιτυχίες σε ερευνητικά κέντρα σε πολλές χώρες, ανταποκρίθηκε στα «παρακάλια» της μάνας του, για να δοκιμάσει τα κυπριακά πανεπιστήμια. Ο άνθρωπος όταν επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις των πανεπιστημίων «ποθαυμάστηκε» από τα κτίρια και «χασκογελούσε» με τα εργαστήρια. Η ιστορία σταμάτησε εκεί, και η μάνα του απλώς απολαμβάνει περισσότερες μέρες τον γιο της, αλλά μόνο σε διακοπές. Η ίδια ιστορία ακούγεται από εκατοντάδες Κύπριους επιστήμονες του εξωτερικού, οι οποίοι όταν έλθουν για διακοπές στο νησί, δεν θέλουν να φύγουν, αλλά όταν δοκιμάσουν να εργαστούν στο νησί, τρέχουν για να «γλυτώσουν». Ίσως μια λύση να είναι οι «ψηφιακοί νομάδες», δηλαδή οι εργαζόμενοι μέσω διαδικτύου.
Απλώς μπορούν να διαμένουν σε έναν «πύργο» της Λεμεσού και τα βράδια να κάθονται στο μπαλκόνι τους, απέναντι από τη θάλασσα και να εργάζονται σε επιχειρήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Κίνα ή σε άλλες πολλές χώρες. Ήδη, η Λευκωσία προσφέρει ένα πρόγραμμα «Ψηφιακή Νομάδες Βίζα» για να προσελκύει υπηκόους από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς έγραψε τη ρήση του Χριστού ότι: «κανένας δεν βάζει καινούργιο κρασί σε παλιά ασκιά, γιατί το καινούργιο κρασί θα κάνει τα ασκιά να σκάσουν, κι έτσι κι αυτό θα χυθεί και τα ασκιά θα καταστραφούν…». Το εγχείρημα του Νίκου Χριστοδουλίδη ακούγεται εξαιρετικό. Το ερώτημα είναι αν θα ξεφύγει από την «παγίδα» στην οποία έπεσε ο Αντρέας Παπανδρέου, ή αν θα καταφέρει το «θαύμα», σε μια Κύπρο η οποία ταλανίζεται από την απογοήτευση και τον φόβο. Αλλά πάντα υπάρχει η ελπίδα και όπως λένε και άγιοι πατέρες: «περιμένοντας το θαύμα… πίστη χρειάζεται και υπομονή…».
kaparispan@yahoo.gr
