Του Παύλου Ξανθούλη
Η Ε.Ε. προέτρεψε επανειλημμένα τον Ερντογάν να μην προβεί σε «ακραίες ενέργειες» στο ζήτημα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τηλεφώνησε στον Τούρκο πρόεδρο και του είπε ότι οι Βρυξέλλες θα παρακολουθούν το ζήτημα του Βαρωσιού. Τηλεφώνημα στον κ. Ερντογάν έκανε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο οποίος επίσης κάτι ψέλλισε, λέγοντας του «καλύτερα μη δώσεις σκληρά μηνύματα» από την Κύπρο, στις 20 Ιουλίου… Οι θέσεις της Ούρσουλα και του Σαρλ Μισέλ υπερπροβλήθηκαν στην Κύπρο και στην Ελλάδα, ως μείζονες παρεμβάσεις προς την Άγκυρα, χωρίς κανείς να διερωτηθεί, εάν θα μπορούσαν να αποδώσουν ή εάν είχαν έστω κάποια προοπτική.
Η απάντηση είναι απλή, ξερή, μονολεκτική. Όχι. Εκ των πραγμάτων, οι φραστικές παραινέσεις της Ε.Ε. δεν θα μπορούσαν να φέρουν κανένα αποτέλεσμα, διότι στερούνται μοχλού πίεσης. Κι αυτό γιατί η Ε.Ε. δεν έχει λάβει καμιά απόφαση προκειμένου να προκαλέσει κόστος στον Ερντογάν, εάν συνεχίσει την εισβολή, από εκεί που έμεινε το 1974, παραβιάζοντας τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και εποικίζοντας «πιλοτικά» μέρος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Κάτι που γνωρίζει ο Τούρκος πρόεδρος, όπως άλλωστε όλοι μας. Όπως γνωρίζουμε επίσης ότι η Άγκυρα βρίσκεται στο απυρόβλητο, εντός της Ε.Ε., λόγω της στήριξης που της παρέχει το Βερολίνο και η ίδια η Άγκελα Μέρκελ.
Οι παραινέσεις της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν και του Σαρλ Μισέλ δεν θα μπορούσαν να φέρουν αποτέλεσμα και για έναν ακόμη λόγο. Γιατί, ο κ. Ερντογάν είχε φροντίσει εγκαίρως να τους πάρει τον αέρα. Όλοι θα θυμάστε ότι ο Τούρκος πρόεδρος εξευτέλισε τους επικεφαλής των δύο θεσμικών οργάνων. Αφού άφησε την πρόεδρο της Κομισιόν όρθια και αμήχανη, προσφέροντας καρέκλα μόνο στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κατάφερε να δημιουργήσει και θεσμική διαφωνία μεταξύ των δύο, γύρω από το ζήτημα. Δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι ξένοι διπλωμάτες θεωρούν ότι ο Τούρκος πρόεδρος «παίζει στα γόνατά του την Ε.Ε. και τους ηγέτες της», των οποίων οι εκκλήσεις προς την Άγκυρα προκαλούν «ικανοποίηση» στην Κύπρο, στην Ελλάδα…Υπάρχει βεβαίως και ένα τρίτο ζήτημα, αυτό των ορίων που «δεν έθεσε» η Ε.Ε. Κανείς μας δεν γνωρίζει τι εννοούν οι Βρυξέλλες, η Ούρσουλα και ο Σαρλ Μισέλ όταν καλούν τον Ερντογάν να μην προβεί σε «ακραίες ενέργειες» και να μη στείλει «σκληρά μηνύματα», στις 20 Ιουλίου. Τι θεωρείται απλό και τι σκληρό μήνυμα; Εάν ανοίξει το 3% του Βαρωσιού ο Ερντογάν, η Ε.Ε. θα το εκλάβει ως «σκληρό μήνυμα»; Ή μήπως όχι, όπως φροντίζουν να πουν κάποιοι άλλοι ευρωπαίοι επίσημοι στην Ε.Ε.;
Δυστυχώς, λοιπόν, δεν υπάρχει κανένα διακύβευμα για τον Τούρκο πρόεδρο. Ούτε μια προειδοποίηση για λήψη συγκεκριμένων ευρωπαϊκών μέτρων εις βάρος του καθεστώτος Ερντογάν, προκειμένου να μην υλοποιήσει τις εξαγγελίες του. Το μόνο που υπάρχει είναι μια αναφορά του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. Γιοσέπ Μπορέλ που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο σύγκλησης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, εκτάκτως, χωρίς όμως αυτό να προδικάζει το αποτέλεσμα και τις αποφάσεις της Ε.Ε, οι οποίες σε κάθε περίπτωση απαιτούν χρόνο προκειμένου να ληφθούν και ακόμη περισσότερο να υλοποιηθούν και θα απαιτήσουν μάχη από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας για να εξασφαλίσει τα αυτονόητα.
Ευθύνες όμως έχει και η Λευκωσία. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ορθώς προειδοποίησε με βέτο πριν από μερικές βδομάδες. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν συγκεκριμενοποίησε τι ζητάει και πως επιδιώκει να διασυνδεθούν τα δώρα της θετικής ατζέντας της Τουρκίας και κυρίως η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, με το Κυπριακό και την περίκλειστη Αμμόχωστο. Πότε θα το κάνει; Δεν το έκανε πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου, δεν το έκανε ούτε στη διάρκειά της, αλλά ούτε και μετά. Και φτάσαμε παραμονές εξαγγελιών της νέας τουρκικής πολιτικής στο Βαρώσι…
Ένα ακόμη στοιχείο που συμπληρώνει το παζλ είναι το γεγονός ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δρομολογεί το πιλοτικό άνοιγμα του Βαρωσιού, ενώ μόλις προ τριών εβδομάδων εξασφάλισε πράσινο φως από τους «27», για οικονομική στήριξη με 3 ακόμη δισεκατομμύρια ευρώ, για το προσφυγικό. Η Κυπριακή Δημοκρατία, μαζί με τους 26 εταίρους της, προσυπέγραψε διαδικασία υποβολής συγκεκριμένων προτάσεων από την Κομισιόν για τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, καθώς δεν κατόρθωσε να μπλοκάρει τη λήψη απόφασης και να διασυνδέσει το ζήτημα με τις εξαγγελίες Ερντογάν για το Βαρώσι…
