Του Παύλου Ξανθούλη
Πριν από μερικές ημέρες, ξένοι διπλωμάτες άφηναν να διαρρεύσει ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας υπέκλεψαν έγγραφα από τη Ρωσία, σύμφωνα με τα οποία η Μόσχα επιχειρεί να επιστρατεύσει και τουρκικές τράπεζες προκειμένου να παρακάμψει τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης. Όπως μας επεσήμανε ξένη πηγή, «σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, τα ρωσικά έγγραφα περιγράφουν συγκεκριμένους τρόπους μέσω των οποίων η Μόσχα μπορεί να ‘αξιοποιήσει’ τουρκικές τράπεζες προκειμένου να παρακάμψει τις κυρώσεις της Ε.Ε., ως επίσης και τις κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και άλλες δυτικές χώρες».
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, επιστρέφοντας από το Σότσι, όπου είχε συνάντηση διάρκειας τεσσάρων ωρών με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, μίλησε σε δημοσιογράφους στο προεδρικό αεροπλάνο και έκανε λόγο για «πολύ σοβαρές εξελίξεις». Ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι το ρωσικό σύστημα πληρωμής μέσω καρτών, Mir, θα βοηθήσει τους Ρώσους να πληρώνουν για ψώνια και ξενοδοχεία στην Τουρκία, ενώ ως γνωστόν η Visa και η Mastercard έχουν αναστείλει τις εργασίες τους στη Ρωσία, από τον περασμένο Μάρτιο.
Σύμφωνα με τους Financial Times, το περιεχόμενο του ρωσικού εγγράφου, που φέρεται να έχει υποκλαπεί ως επίσης και οι εξελίξεις που σημειώθηκαν, οδηγούν δυτικούς επισήμους να εκφράζουν φόβους για προσπάθεια παράκαμψης των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί κατά της Ρωσίας. Η εφημερίδα επικαλείται μάλιστα «έξι δυτικούς επισήμους», οι οποίοι εξέφρασαν ανησυχία για την τετράωρη συνάντηση Πούτιν - Ερντογάν και για την εμβάθυνση των σχέσεων Μόσχας - Άγκυρας, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο επιβολής μέτρων κατά της Τουρκίας, εάν βοηθήσει τη Ρωσία να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις. Με άλλα λόγια, άρχισαν ήδη τα μουρμουρητά. Και δυτικοί κύκλοι κάνουν λόγο για ένα σενάριο επιβολής ενδεχόμενων δευτερογενών κυρώσεων σε βάρος του Ερντογάν, εάν τελικά συνδράμει τον Πούτιν να απαλλαγεί από τις δικές του κυρώσεις.
Ποιες είναι όμως οι προοπτικές υλοποίησης ενός σεναρίου κυρώσεων, το οποίο δεν έγινε πραγματικότητα, όταν η Τουρκία έκανε πάρτι στην κυπριακή ΑΟΖ και ενώ παραβίαζε και συνεχίζει παραβιάζει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ στην περίκλειστη Αμμόχωστο;
Κοινοτικός επίσημος που μίλησε στην «Κ», υπό την προϋπόθεση τήρησης της ανωνυμίας του, επεσήμανε μεν ότι η εμβάθυνση των σχέσεων Ερντογάν - Πούτιν προκαλεί «εντονότατη ανησυχία», αλλά την ίδια ώρα φρόντισε να υπογραμμίσει ότι η επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αφενός, όπως εξήγησε, γιατί στόχος της δύσης δεν είναι να στείλει την Άγκυρα στην αγκαλιά της Μόσχας, αλλά αντίθετα, ν’ αποτρέψει μια τέτοια προοπτική. Και αφετέρου, γιατί το ευρωπαϊκό μπλοκ έχει αποδεχθεί επανειλημμένα διχασμένο στο ζήτημα επιβολής μέτρων κατά της Τουρκίας, την οποία θεωρεί «σύμμαχο», καταγράφοντας και τον ρόλο που διαδραματίζει στο Ουκρανικό, περιλαμβανομένου και του ζητήματος των σιτηρών. Σε κάθε όμως περίπτωση, όπως εξήγησε η ίδια πηγή, η επιβολή κυρώσεων εναντίον όποιου ενδεχομένως συνδράμει τον Πούτιν να απαλλαγεί από τα δυτικά οικονομικά μέτρα που έχουν επιβληθεί στη χώρα του, είναι ένα ζήτημα που μοιραία θα βρεθεί στο τραπέζι.
Αυτό όμως δεν μπορεί να προδικάσει τις εξελίξεις, ενώ ειδικότερα, αν μιλάμε για την περίπτωση της Τουρκίας, η επιβολή κυρώσεων δεν είναι ούτε απλή, ούτε και εύκολη υπόθεση» ανέφερε, σημειώνοντας με νόημα: «Μόνο εάν η Τουρκία κάνει κάτι πολύ εξεζητημένο, στηρίζοντας ‘αποδεδειγμένα’ το καθεστώς Πούτιν, τότε ναι, δεν θα μπορούσα να αποκλείσω ακόμη και τη δρομολόγηση κυρώσεων»…
Σε πρώτο χρόνο πάντως, κύκλοι της Ε.Ε., όπως και οι ΗΠΑ, επιχειρούν να νουθετήσουν τον Ερντογάν προκειμένου να διασφαλίσουν ότι δεν θα στηρίξει την προσπάθεια του Πούτιν να παρακάμψει τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τη Δύση κατά της Ρωσίας.
Προς αυτή την κατεύθυνση στρέφονταν προφανώς και οι παραινέσεις προς την Άγκυρα, τις οποίες επιστράτευσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Wally Adeyemo, ο οποίος επισκέφθηκε πριν από μερικές βδομάδες την Τουρκία. Συναντήθηκε με κρατικούς αξιωματούχους και τραπεζίτες, υποδεικνύοντας ότι η Τουρκία δεν πρέπει να αποτελέσει όχημα διακίνησης ρωσικών κεφαλαίων. Ανάλογες υποδείξεις είχε μοιράσει προς την Άγκυρα και η ΥΦΥΠΕΞ των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ, η οποία από τον περασμένο Απρίλιο είχε προειδοποιήσει ότι η τουρκική επικράτεια δεν πρέπει να καταστεί χώρος συγκέντρωσης μαύρου ρωσικού χρήματος.
Σημ.: Η υποκλοπή του ρωσικού εγγράφου από την Ουκρανία προκαλεί αναταράξεις στο διεθνές πολιτικό σκηνικό. Οι δικές μας εγχώριες ιστορίες υποκλοπών, περιλαμβανομένου και του βαν, τι λένε;
