Του Παύλου Ξανθούλη
Οι αποφάσεις της Ε.Ε. ψήνονται στα μαγειρεία της Γερμανίας. Επί παντός επιστητού. Η Καγκελαρία του Βερολίνου δίνει γραμμή στις Βρυξέλλες, στη βάση μιας λογικής, σύμφωνα με την οποία «εγώ πληρώνω για την ευρωπαϊκή μηχανή και συνεπώς εγώ αποφασίζω αν δουλεύει, πώς δουλεύει, για πόσο θα δουλεύει και με ποιους ρυθμούς»...
Με βάση αυτό το πλαίσιο της γερμανικής επιβολής, η Κύπρος έχει δεχθεί αρκετές «ευρωπαϊκές σφαλιάρες», με πιο έντονη (μέχρι στιγμής) αυτή του 2013, όταν η καγκελάριος Μέρκελ αποφάσισε να καταστήσει την Κυπριακή Δημοκρατία πειραματόζωο της Ευρώπης, προβαίνοντας σε ένα άνευ προηγουμένου κούρεμα καταθέσεων. Αν υπάρχει κάτι που δεν μπορώ να σβήσω από τη μνήμη μου από τα γεγονότα του 2012-2013, είναι ότι η Γερμανία (όπως και σύμμαχοί της Φινλανδία και Ολλανδία) γνώριζε με πάσα λεπτομέρεια τον όγκο των καταθέσεων στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου, κάτι που είχε οδηγήσει το Eurogroup στην απόφαση να «προσφερθεί» ένα μνημονιακό πρόγραμμα υπό την προϋπόθεση, ότι το υπόλοιπο ποσό που απαιτείτο τότε, θα εξασφαλιζόταν από το βαθύ μας κούρεμα. Όπως και έγινε. Η Γιούτα Ουρπιλάινεν, τότε ΥΠΟΙΚ της Φινλανδίας και σήμερα Επίτροπος Διεθνών Εταιρικών Σχέσεων στην Κομισιόν, είχε μάλιστα στα χέρια της συγκεκριμένους αριθμούς για τις καταθέσεις και είχε επιδοθεί σε ασκήσεις επί χάρτου, υπό την υψηλή εποπτεία του τότε ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ευθύνη πάντως είχε και η ίδια η Κύπρος, καθώς μερικούς μήνες πριν, το δεύτερο εξάμηνο του 2012, στη διάρκεια της άσκησης της Προεδρίας της Ε.Ε., είχε δεχθεί να προωθήσει ευρωπαϊκή νομοθεσία που προνοούσε και το κούρεμα, πιθανότατα αγνοώντας τι θα επακολουθούσε και ποιο θα ήταν το πρώτο θύμα…
Ακόμη μία «ευρωπαϊκή σφαλιάρα», με πολιτικό και οικονομικό κόστος, εισέπραξε η Κύπρος από την κ. Μέρκελ, το 2016. Η Γερμανίδα καγκελάριος πήγε για «τουρκική πίτσα», σε ξενοδοχείο των Βρυξελλών και συμφώνησε με τον τότε πρωθυπουργό της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου, ένα πρώτο βήμα γύρω από την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της υποψήφιας χώρας, χωρίς να τίθεται ως όρος η εφαρμογή της βασικής μορφής της εν λόγω σχέσης έναντι όλων των κρατών-μελών και συνεπώς το άνοιγμα των τουρκικών λιμένων και προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Στο ίδιο πλαίσιο, η Μέρκελ συμφώνησε με τον Νταβούτογλου την οικονομική στήριξη της Τουρκίας για τους πρόσφυγες που και η ίδια η Άγκυρα δημιουργεί στη Συρία (και εν συνεχεία πληρώνεται για να φιλοξενεί). Η Γερμανίδα καγκελάριος δεν ασχολήθηκε καν με τις ανησυχίες της μικρής Κύπρου και συνεπώς δεν τέθηκε θέμα ουσιαστικής δικλίδας ασφαλείας για ανατροπή της διοχέτευσης προσφύγων και μεταναστών από την Τουρκία, παρά το γεγονός ότι η υποψήφια χώρα γνωστοποίησε γραπτώς, τόσο προς το Συμβούλιο, όσο και προς την Κομισιόν, ότι δεν θα εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής παράτυπων μεταναστών με τη «νήσο Κύπρο», διότι δεν την αναγνωρίζει… Αλλά και η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπόρεσε να επιβάλει ουσιαστικούς όρους και προϋποθέσεις στην ευρωτουρκική συμφωνία, πέραν κάποιων αναφορών, οι οποίες πρόσφεραν κάλυψη μόνο σε φραστικό επίπεδο.
Σήμερα, το Βερολίνο στήνει ένα νέο παιχνίδι στην πλάτη της Κυπριακής Δημοκρατίας, με στόχο μια θετική ευρωπαϊκή ατζέντα για την Τουρκία και επίκεντρο την υλοποίηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της χώρας (το πρώτο βήμα της οποίας καταγράφηκε το 2016), μέσω της εκχώρησης όρων εντολής προς την Κομισιόν, προκειμένου να αρχίσει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης. Η Λευκωσία κινεί γη και ουρανό για να διασυνδέσει την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, με συγκεκριμένες κινήσεις της Τουρκίας για λύση του Κυπριακού, για απόδοση της περίκλειστης Αμμοχώστου στον ΟΗΕ και για εκπλήρωση των λοιπών κυπρογενών υποχρεώσεων της Άγκυρας. Δυστυχώς, όμως, προς το παρόν το τηλέφωνο του Βερολίνου είναι «κατειλημμένο». Η Άγκελα Μέρκελ ακούει μόνο τα θέλω του Ερντογάν, όχι βεβαίως γιατί τον αγάπησε, αλλά γιατί η Γερμανία οδεύει σε γενικές εκλογές, στις 26 Σεπτεμβρίου και τα συμφέροντά της υπαγορεύουν να στηρίξει την Άγκυρα, λόγω μεταναστευτικού αλλά και των ψήφων που διαθέτουν οι τουρκικής εθνικότητας Γερμανοί πολίτες. Συνεπώς η μικρή Κύπρος κινδυνεύει από ένα ακόμη γερμανικό χτύπημα, ενδεδυμένο με ευρωπαϊκό μανδύα, το οποίο ο πρόεδρος Αναστασιάδης καλείται να αποτρέψει, διασφαλίζοντας εμπράκτως και κατά συγκεκριμένο τρόπο τα συμφέροντα της Κύπρου. Και σε αυτό δεν υπάρχουν δύο δρόμοι. Η Κύπρος πρέπει να διασφαλιστεί εμπράκτως και όχι με φραστικές αναφορές. Διαφορετικά, το βέτο καθίσταται μονόδρομος.
