Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η παράσταση «Δωδέκατη Νύχτα ή Ό,τι Προτιμάτε» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Αθηνάς Κάσιου, από την Open Arts, ανεβαίνει στο περιβόλι της οδού Κρόνου, στον Στρόβολο. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που κατά τη γνώμη μου εμπεριέχει πολλά και διαφορετικά ρίσκα, τα οποία η σκηνοθέτρια θέλησε να αναλάβει, έχοντας ήδη δοκιμάσει και στο παρελθόν παρόμοια ανεβάσματα.
Παρακολούθησα λοιπόν την παράσταση, έχοντας στο μυαλό μου την πάρα πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση της Αθηνάς Κάσιου στο λούνα παρκ Τίβολι, «Ο Βυσσινόκηπος» του Αντον Τσέχοφ, το 2012. Τότε, ο περιπατητικός χαρακτήρας της παράστασης είχε νόημα. Ωστόσο, στη «Δωδέκατη Νύχτα» του Σαίξπηρ, το 2025, στο Περιβόλι, το εγχείρημα της κινητής παράστασης θεωρώ πως δεν εξυπηρετούσε κανένα σκοπό, η δε συμμετοχή του κοινού στο δρώμενο εξαρτάτο από την ταχύτητά του να ακολουθήσει τους ηθοποιούς, προσέχοντας πάντοτε να μη σκουντουφλήσει σε κάποιο εμπόδιο. Πρώτο θύμα ήταν το κείμενο και η σύνδεση των σκηνών. Ο λόγος αλλά και η συνοχή του κειμένου (μιλάμε για κωμωδία παρεξηγήσεων) χανόταν κατά την περιφορά των ηθοποιών στο περιβόλι, με τους θεατές να τους ακολουθούν, υποψιαζόμενοι απλώς για το τι μπορεί να συμβεί. Και αυτά που μπορούν να εξαχθούν από το σαιξπηρικό κείμενο θεωρώ πως χάθηκαν, όπως η ταυτότητα, η αγάπη, οι κρυφές επιθυμίες κ.ά.
Όσο αφορά δε τις ερμηνείες, αυτές είχαν ψηλά το κωμικό στοιχείο, έφταναν ωστόσο έως ένα σημείο. Υπήρχαν πολλές δόσεις χιούμορ, άλλωστε μιλάμε για κωμωδία, αλλά δεν γινόταν κατορθωτό κατά την οπτική μου να ανεβάσουν τον τόνο της παράστασης. Ήταν ανισομερείς οι ερμηνείες, άλλοι συντελεστές έπειθαν περισσότερο και άλλοι λιγότερο. Αναλόγως του πάθους που επιθυμούσαν να επιδείξουν οι ίδιοι υποδυόμενοι τον ρόλο τους. Αν εξαιρέσω τον Θανάση Γεωργίου (Μαλβόλιο), από το σημείο της τρέλας του και μετά, ουδεμία άλλη ερμηνεία δεν δημιουργούσε αίσθηση, παρόλες τις προσπάθειες των ηθοποιών και τον κόπο τους επί του πεδίου του περβολιού. Σίγουρα καταβλήθηκε κόπος από τους ηθοποιούς ώστε να καταφέρουν να αντεπεξέλθουν στο εγχείρημα της Κάσιου, όμως αυτός χανόταν κάπου στο περιβόλι.
Ενθυμούμενος την παράσταση του «Βυσσινόκηπου» που προανέφερα, μου έχει εντυπωθεί ώς σήμερα το παίξιμο και το δόσιμο της Λένιας Σορόκου και την αλληλεπίδραση της με το κοινό, υποδυόμενη τον Φιρς, πράγμα που σε αυτή την παράσταση δεν είδα, όχι μόνο από τη Σορόκου ως σερ Άντριου Άγκιουτσικ, αλλά από κανέναν από τους συμμετέχοντες. Τολμώ να πω ότι αυτό που παρακολουθούσα ήταν μία προσπάθεια έντιμη και κοπιαστική από πλευράς των ηθοποιών, αλλά δεν είμαι βέβαιος πως είχαν πειστεί για τις προθέσεις και τις επιλογές της σκηνοθέτριας. Ο Αλέξανδρος Παρίσης (σερ Τόμπι Μπελτς) ενσάρκωσε τον χαρακτήρα με την ορμητικότητα που τον χαρακτηρίζει, επιστρατεύοντας το ακούραστο στοιχείο που διαθέτει. Η Μυρτώ Κουγιάλη αμφιταλαντεύτηκε στον ρόλο του υπηρέτη/γελωτοποιού, του Φέστε, και το παίξιμό της δεν δικαιολογούσε τον ρόλο που της ανατέθηκε, και αυτό είναι κάτι για το οποίο ευθύνεται η σκηνοθέτρια, εκτός και αν δεν επιθυμούσε η Κάσιου ο ρόλος αυτός να έχει δεσπόζουσα θέση, μεταξύ των δεύτερων ρόλων. Ο Γιάννης Καραούλης, ο Αντρέας Κέντης, ο Ανδρέας Κούτσουμπας, η Χριστίνα Παπαδοπούλου, η Ιωάννα Παπαμιχαλόπουλου, ο Κώστας Σιλβέστρος και η Νιόβη Χαραλάμπους (αλφαβητική η σειρά) έβαλαν –επαναλαμβάνω– κόπο πολύ, αλλά αυτός ο κόπος όλος έμοιαζε να μην κορυφώνεται. Είχαν μεμονωμένα τις στιγμές τους, αλλά θεωρώ πως έλλειπε μία στιβαρή σκηνοθετική προσέγγιση που να κυκλώνει και να περικυκλώνει τους χαρακτήρες.
Τα κοστούμια της Λύδιας Μανδρίδου –ως σκηνικό προσλαμβάνω το ίδιο το περιβόλι και τα εν αυτώ– δεν προσέδιδαν κάποιο στοιχείο στο όλο εγχείρημα, το ίδιο και ο φωτισμός του Βασίλη Πετεινάρη και η κίνηση του Φώτη Νικολάου. Η μουσική των Della & Αlex έδινε στη παράσταση μία ατμοσφαιρική αίσθηση, που όμως δεν επαρκούσε για να την ντύσει ολότελα και να τη συνδέσει με την παράσταση την ίδια.
Εν ολίγοις η παράσταση «Δωδέκατη νύχτα ή ό,τι προτιμάτε», μία κωμωδία παρεξηγήσεων, έχασε τον προσανατολισμό της κάπου μεταξύ Ιλλυρίας και οδού Κρόνου.
