Του Απόστολου Κουρουπάκη
Σε γόρδιο δεσμό εξελίσσεται η δημιουργία του υφυπουργείου Πολιτισμού. Τις κυριότερες αντιρρήσεις φέρνει το Τμήμα Αρχαιοτήτων, που θεωρεί ότι το υπό σύσταση υφυπουργείο θα έχει κοινοτικό χαρακτήρα, άρα και τα μνημεία και οι αρχαιότητες θα είναι κοινοτική υπόθεση, με την καθεμία να τακτοποιεί τα του οίκου της, ενώ αυτές θα πρέπει αυτές να παραμείνουν στην αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους. Σύμφωνα βέβαια και με το ρεπορτάζ της κας Μαρίνας Οικονομίδου στην «Καθημερινή» την Κυριακή 7 Νοεμβρίου σημειώνεται πως οι αρχαιότητες «ανήκουν στις αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης, ωστόσο θα μπορούσε παράλληλα να αποτελεί ευθύνη των συνιστωσών πολιτειών η διατήρηση και η προστασία αρχαιολογικών μνημείων και η οργάνωση επισκέψεων σε αυτά». Αυτό προνοείται για παράδειγμα και στην Ελβετία, τα μνημεία είναι υπόθεση της Ομόσπονδης κυβέρνησης και η διαχείρισή τους ανήκει στα καντόνια.
Επίσης, το Τμήμα Αρχαιοτήτων θεωρεί ότι υποβιβάζεται από τη μεταφορά του στο υπό σύσταση υφυπουργείο από το υπουργείο Μεταφορών, Έργων και Επικοινωνιών, και ότι χάνει και τη σύνδεσή του με τις τεχνικές υπηρεσίες του υπουργείου, ενώ θέτει και συνταγματικά ζητήματα, που θα προκύψουν όταν, και εφόσον, και αν λυθεί το κυπριακό πρόβλημα, προσθέτω εγώ. Πέραν βέβαια από το τι πιστεύω εγώ προσωπικά η Επίτροπος Νομοθεσίας και η Νομική Υπηρεσία (ο Περί Αρχαιοτήτων Νόμος θα μεταφερθεί αυτούσιος στη νέα δομή, δεν επηρεάζεται καθόλου) έχουν κρίνει ότι δεν τίθενται συνταγματικά κωλύματα, των οποίων η γνώμη φυσικά βαραίνει απείρως περισσότερο από τη δική μου. Επίσης, το επιχείρημα που τίθεται στον δημόσιο διάλογο, ότι το νέο υφυπουργείο θα είναι σχεδόν κοινοτικό, και δη ελληνοκυπριακό δεν με πείθει, για τον απλούστατο λόγο ότι αν λυθεί το Κυπριακό θα υπάρχει μία δομή που υπόκειται απευθείας στο Υπουργικό Συμβούλιο, δηλαδή στην Κυπριακή ∆ημοκρατία και εκεί η δομή θα οφείλει να είναι ομοσπονδιακή, ο υφυπουργός θα λογοδοτεί στο Υπουργικό και είναι στο χέρι μας να μην το αφήσουμε να γίνει κοινοτικό ή να μη συμπεριλαμβάνει το σύνολο των κοινοτήτων του νησιού. Σαφώς και η νέα δομή θα πρέπει να έχει επικεφαλίδα της ότι αυτή η γη έχει Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, Μαρωνίτες, Αρμένιους και Λατίνους και ότι έχουν και αυτοί πολιτιστική συμμετοχή. ∆εν νομίζω ότι κανείς λογικά σκεπτόμενος πολίτης πιστεύει ότι ο χριστιανικός ναός έχει μεγαλύτερη αξία από το τζαμί, ή το χαμάμ είναι λιγότερο σημαντικό από το τάδε αρχοντικό. Αν επιλέγουμε να συζητάμε με βάση την παθογένειά μας, και το τι πιστεύουμε ότι θα συμβεί αν και όταν και εφόσον, είναι άλλη κουβέντα. Για την ώρα μένει ότι υπάρχει πολυδιάσπαση και δεν υφίσταται ενιαία και ολιστική πολιτιστική προσέγγιση. Πιστεύω πως το υφυπουργείο Πολιτισμού είναι σημαντικό γιατί θα φέρει υπό μία στέγη όλα όσα ορίζουν το ποιοι είμαστε σήμερα, θα μπορεί –θα πρέπει– να μπορεί να προχωράει σε συνέργιες και να συντονίζει κεντρικά όποιες καταστάσεις προκύπτουν.
Σαφώς και δεν πρέπει να γίνει μια Κοινοτική Συνέλευση, εννοείται ότι η αντίληψη θα πρέπει να είναι πολυπολιτισμική, κάθε μνημείο έχει το δικό του «βιογραφικό» όσο και αν προσπαθήσει κανείς δεν θα καταφέρει να το παραχαράξει, εκτός αν φτάσουμε στον αφανισμό του –και έχουμε και εμείς και το έτερο σύνοικο στοιχείο αποδείξει ότι τα καταφέρνουμε και τα δικά μας να γκρεμίζουμε και των άλλων να αφανίζουμε.
Εν κατακλείδι, κατά τη γνώμη μου το υφυπουργείο Πολιτισμού χρειάζεται και θα πρέπει να γίνει, διότι καταλαβαίνουμε όλοι/ ες όσοι/ες παροικούμε την Ιερουσαλήμ ότι ο πολιτισμός στη χώρα μας είναι ασθενής, και εδώ και τόσα χρόνια δοκιμάζουμε το ίδιο φάρμακο, αλλά ο ασθενής δεν φαίνεται να πηγαίνει καλύτερα, απλώς διατηρείται στη ζωή και τα κουτσοβολεύει, με χορηγίες και λοιπά παυσίπονα. Θεωρώ φυσικά δεδομένο ότι η νέα δομή που θα λέγεται υφυπουργείο θα πρέπει να στελεχωθεί επαρκώς από κάθε λογής προσωπικό, δεν έχει ελλείψεις μόνο το Τμήμα Αρχαιοτήτων, αλλά σχεδόν όλα τα Τμήματα των Πολιτιστικών Υπηρεσιών. Όσον αφορά δε το μόνιμο πρόβλημα της υποχρηματοδότησης επίσης θα πρέπει να αυξηθούν τα κονδύλια, και πιστεύω ακράδαντα ότι ένας ενιαίος φορέας με έναν επικεφαλής μπορεί να το κάνει καλύτερα, από διάφορους προέδρους ∆.Σ., διευθυντές Τμημάτων και Υπηρεσιών. Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, ο δεσμός θα λυθεί κόβοντας το σκοινί, με τα προβλήματα στα πολιτιστικά πράγματα να παραμένουν. ∆εν μπορώ να γνωρίζω μέχρι πού μπορεί να σκαλώσει η συζήτηση στην Ολομέλεια, και με τις εκλογές να πλησιάζουν δεν ξέρω πόσο θα επιμείνουν όσοι το θέλουν και πόσο θα το πολεμήσουν όσοι δεν το θέλουν.
