ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Όλα θα πάνε καλά

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Πέρα των όσων πολύ ενδιαφερόντων μπορούν να εξαχθούν από την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού σε κοινωνικό, αλλά και σε οικονομικό επίπεδο, έχει ενδιαφέρον να δει κάποιος και τις πολιτικές διαστάσεις του φαινομένου. Σημειώνω εξ αρχής ότι είναι πολύ νωρίς για εξαγωγή συμπερασμάτων, γιατί το φαινόμενο κορωνοϊός είναι εν εξελίξει. Ποιες μπορεί να είναι, όμως, οι πολιτικές προεκτάσεις μιας πανδημίας, που δεν μπορούν τα σύνορα να σταματήσουν, αλλά ούτε και οι κυβερνήσεις; Θα φέρω ως παράδειγμα την επιδημία του μαύρου θανάτου στα μέσα του 14ου αιώνα, η οποία άφησε τα σημάδια της σε κάθε έκφανση της ανθρώπινης δραστηριότητας και τα αποτελέσματά της ήταν κατά κάποιο τρόπο μεσομακροπρόθεσμα. Σε αυτή την επιδημία, λοιπόν, ο πάπας Κλήμης ΣΤ΄ και οι βασιλείς της Αγγλίας, της Γαλλίας, και άλλοι, δηλαδή θα λέγαμε σήμερα οι μεγάλες δυνάμει έλαβαν εξ αρχής αποφάσεις, προσπάθησαν –κινούμενοι στο συγκείμενο της εποχής τους, μην το ξεχνάμε– να βρουν λύσεις και φυσικά ενίσχυσαν τις θέσεις τους έτι περαιτέρω. Ο μαύρος θάνατος ήταν αταξικός, δεν ξεχώριζε βαρονίες, κομητείες και βασίλεια και φυσικά δεν είχε προτίμηση σε καμία θρησκεία, βροτολοιγός. Βέβαια, αυτοί που πάντοτε πλήγονται περισσότερο είναι οι φτωχοί και όσοι ζουν στο περιθώριο.

Έτσι και τότε, και επειδή τα στρώματα που βρίσκονται χαμηλά στην ταξική πυραμίδα είναι και κατά κάποιον τρόπο η κινητήριος δύναμη της οικονομίας έπρεπε οι δυνατοί να βρουν τρόπους να ανασχέσουν τη μείωση των φορολογικών εσόδων, αλλά και της απώλειας κερδών από το εμπόριο. Έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε, λοιπόν, ότι μερικές πόλεις-κράτη της Ιταλίας, αλλά και στο Βασίλειο της Αραγονίας το 1348 (το 1352 το ανακάλεσε βέβαια), στην Αγγλία (1349), στο Βασίλειο της Καστίλλης και της Γαλλίας (1352) υπήρξαν νομοθετικές ρυθμίσεις για τον έλεγχο των μισθών, αλλά και για τη διασφάλιση ύπαρξης εργατικών χεριών, και άλλων εργατικών νόμων. Δεν ήταν πάντοτε ευνοϊκές για τους αγρότες και τους χειρώνακτες, αλλά ήταν μια αρχή. Σήμερα, μια τέτοια πρακτική μάλλον μοιάζει να γίνεται με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και τονίζεται ότι πρόκειται για μέτρα προσωρινού χαρακτήρα, a priori αποφασίζεται ότι μόλις ομαλοποιηθούν τα πράγματα θα επιστρέψουμε. Φυσικά, δεν περιμένει κανείς από τη διεθνή κοινότητα να θεσπίσει κοινούς εργατικούς νόμους, υπερισχύει το εθνικό δίκαιο, αλλά θα περίμενε κανείς η Ε.Ε. να το έχει ψηλά στην ατζέντα της, όπως και πάρα πολλά άλλα πράγματα, όπως η κοινή αντιμετώπιση τέτοιων κρίσεων, η διαχείρισή τους θα πρέπει μέχρι ενός σημείου να ήταν κοινή, η Ιταλία και η Ισπανία θα έπρεπε να είχαν βοηθηθεί πρακτικά, χωρίς πολλές διατυπώσεις.

Η υφήλιος μπήκε πάλι σε εποχές ψυχρού πολέμου, με τις ΗΠΑ να θεωρούν την Κίνα υπαίτιο για την κατάσταση, και την Κίνα να κατηγορεί τΣήμερα, ποιος ηγέτης, ποια χώρα ή ποια διεθνής συσσωμάτωση έχει τεθεί επικεφαλής μιας εκστρατείας ολιστικής αντιμετώπισης του ιού; Τα κράτη-έθνη, δημιουργήματα εν πολλοίς του 19ου αιώνα, επιστρέφουν σε αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα, σε κεντρομόλες πολιτικές, οι οποίες είναι απαραίτητες για να προστατέψουν τους πολίτες τους, αλλά εν έτει 2020 θα περίμενε κάποιος αυτές να είναι αμφιμονοσήμαντες. Έκλεισαν τα σύνορα, αεροδρόμια, λιμάνια, δεν θεωρώ όμως ότι αυτό είναι το πρόβλημα, αυτά θα ανοίξουν ξανά, εντοπίζω το πρόβλημα στην ευκολία με την οποία τα κράτη περιχαρακώνονται σε ζητήματα που θα έπρεπε να είναι όχι απλώς αλληλέγγυα, αλλά αδελφά. Δεν φάνηκε αυθόρμητη η αλληλεγγύη, τουλάχιστον στην Ε.Ε., και εδώ βλέπουμε την Κίνα να μπαίνει στο παιχνίδι, νιώθοντας άραγε υπεύθυνη για ό,τι συνέβη; Ποιος ξέρει; Γι’ αυτό, εμείς οι πολίτες θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι, όταν θα βγούμε ξανά στους δρόμους, να αξιοποιήσουμε τη σοφία που αποκτήσαμε, έχοντας περιοριστεί στα σπίτια μας και να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, χωρίς περιορισμούς κυκλοφορίας και μέτρα που πραγματικά θα πρέπει να είναι προσωρινά.

Θα κλείσω με τα λόγια της Ιουλιανής του Νόργουιτς (1342 περ. – μετά το 1416), της ερημίτισσας και αγίας σήμερα, που έζησε οκτώ σχεδόν επιδημίες και από όλες γλύτωσε: «alle shalle be wele», όλα θα πάνε καλά δηλαδή.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Απόστολος Κουρουπάκης: Τελευταία Ενημέρωση

X