Μεταναστευτική βιογραφία

Η Νικόλ κατάγεται από το Καμερούν. Ήρθε στην Κύπρο όταν ήταν μόνο πέντε χρονών. Μαζί με τη μάνα της και την αδελφή της. Η αδελφή της τώρα είναι 19. Ήρθαν όταν το πρόβλημα του μεταναστευτικού δεν είχε τις σημερινές γιγαντιαίες διαστάσεις. Και πριν ακόμα μετατραπεί σε εργαλείο προώθησης ξενοφοβικών συνδρόμων από τον κάθε ακραίο πολιτικάντη. Και όμως η ιστορία τους αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το τι μπορεί να σημαίνει ο κάθε αριθμός που επικαλείται σήμερα ελαφρά τη καρδία ο κ. Πελεκάνος και ο κ. Νουρής στοχοποιώντας μέχρι και παιδιά με «μεταναστευτική βιογραφία», αποδεικνύοντας έτσι τις δικές τους πολιτικές και πολιτισμικές ανεπάρκειες. Διότι, όταν μιλάμε για πονεμένους ανθρώπους (αυτό είναι οι μετανάστες) και δη παιδιά, ο πολιτισμός μας, που προφανώς και οι δύο τους αγνοούν το βάθος και την ουσία του, υπαγορεύει ως πρώτιστη αξία την ανθρωπιά. Αναμφισβήτητα σήμερα το μεταναστευτικό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που επείγει διαχείρισης με πολιτικές αποφάσεις. Όταν όμως αυτές τις πολιτικές αποφάσεις τις παίρνουν πολιτικοί που στερούνται πολιτισμικών αξιών και χρησιμοποιούν το μεταναστευτικό για να δαιμονοποιήσουν ανθρώπους, τότε εμείς, ως πολίτες, οφείλουμε να υπενθυμίζουμε ότι πίσω από κάθε αριθμό βρίσκεται ένας άνθρωπος και μια ιστορία. Μια τραγική ιστορία η οποία δεν αλλοιώνει τη δημογραφική μας ταυτότητα, αλλά την ενισχύει καλώντας μας να αποδείξουμε ότι παραμένουμε αυτό που ο πολιτισμός μας υπαγορεύει.

Η Νικόλ κάθεται απέναντί μου. Βρισκόμαστε στην καφετέρια του Πανεπιστημίου Κύπρου. Μου περιγράφει πώς ήταν τα πρώτα χρόνια που ήρθε εδώ. Στο Δημοτικό δεν της μιλούσε κανείς. Γιατί ήταν μαύρη. Δεν είχε ούτε μια φίλη, ούτε αυτή, ούτε η αδελφή της. Τα μεσημέρια πήγαιναν σπίτι και έκλαιγαν. Η μάνα τους προσπαθούσε να τους δώσει δύναμη, τους έλεγε ότι πρέπει να σταθούν στις δικές τους δυνάμεις και να μη λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη των άλλων. Ήταν όμως πολύ μικρές για να έχουν αυτό το σθένος. Πέρασαν όλα τα σχολικά τους χρόνια μόνες τους, χωρίς φίλες. Γιατί ήταν μαύρες. «Όσο περνούσαν τα χρόνια, άρχισα να το συνηθίζω» μου λέει η Νικόλ. Η αδελφή της, όση ώρα μιλάμε, κάθεται δίπλα της, και κλαίει συνεχώς. «Κάθε φορά που θυμάται τα χρόνια στο σχολείο, της είναι αδύνατον να μην κλάψει», μου λέει η Νικόλ. Σήμερα σπουδάζουν και οι δύο στο Πανεπιστήμιο. Εκεί έχουν κάποιους φίλους, οι περισσότεροι βέβαια δεν είναι Κύπριοι. Την Κύπρο τη νιώθουν πατρίδα τους. «Νιώθω Κύπρια», λέει η Νικόλ. «Δεν θέλω να ζήσω κάπου αλλού. Αγαπώ αυτό τον τόπο παρ’ όλες τις δυσκολίες που πέρασα. Θέλω να μείνω εδώ και να κάνω τη δική μου οικογένεια».

Την ακούω συγκλονισμένη. Είναι τόσο μικρή και όμως έχει περάσει ήδη μια συμπυκνωμένη ζωή. Μια ζωή που της έμαθε πως υπάρχουν δρόμοι που κάνουν τον άνθρωπο περισσότερο άνθρωπο και δρόμοι που τον αφήνουν λιγότερο. «Εγώ αυτή είμαι», λέει. «Είμαι διαφορετική. Δεν μπορώ να κάνω κάτι για να το αλλάξω. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να προσπαθήσω να επηρεάσω ώστε να γίνει μια μικρή αλλαγή και να υπάρξει κάποτε μια θέση στον κόσμο για ανθρώπους σαν εμένα», μου λέει. Και συνειδητοποιώ ότι αυτή είναι η πιο ουσιαστική πολιτική θέση που έχω ακούσει. Τις αποχαιρέτησα θυμάμαι και τις δύο με μια σφικτή αγκαλιά. Και αυτές τις μέρες θυμήθηκα ξανά εκείνη τη συνάντησή μας. Ακούγοντας τον κάθε πολιτικάντη να μετατρέπει αυτές τις ιστορίες σε αριθμούς προκειμένου να ενδυναμώσει την ξενοφοβία, ώστε να αποτρέψει δήθεν τη «δημογραφική μας αλλοίωση». Τραγικά ανήμπορος να αντιληφθεί ότι έχουμε ήδη προ πολλού αλλοιωθεί. Και όχι από τους «ξένους» αλλά από τους «δικούς» μας. Αυτούς που παρερμηνεύουν όπως τους βολεύει τις αξίες του πολιτισμού μας. Οι «ξένοι», αν μη τι άλλο, μας προσφέρουν την ευκαιρία να αποδείξουμε ότι μπορούμε να ξαναγίνουμε αυτό που ο πολιτισμός μας μας υπαγορεύει: Περισσότερο άνθρωποι.