Της Ελένης Ξένου
Προφανώς αποτύχαμε να συνειδητοποιήσουμε τη μεγάλη εικόνα. Συμπιέσαμε την πανδημία στα μέτρα, στις ενδεχόμενες παραλείψεις, στην αποτελεσματικότητα της διαχείρισής της και στις επιπτώσεις της. Και χάσαμε την ουσία της. Που είναι η ίδια η ευθραυστότητα της ζωής. Και η ανάγκη να την προστατεύσουμε με μια ποιότητα η οποία να αρμόζει στην πολυτιμότητά της. Όταν ένα τέτοιο συμβάν, υπαρξιακής υφής, έρχεται και μας ανατρέπει τις όποιες εσφαλμένες βεβαιότητες ή ψευδαισθήσεις και μας αναγκάζει να γυμνωθούμε απέναντι σε αλήθειες που μας υπερβαίνουν, τότε δεν αρκεί ο περιορισμός της σκέψης μας στα μέχρι χθες τετραγωνικά της μέτρα. Επιβάλλεται να υπερβούμε το πλαίσιο αναφοράς μέσα στο οποίο κινούμαστε προκειμένου να κοιτάξουμε κατάματα την μεγάλη εικόνα, μήπως έτσι αντιληφθούμε τα μηνύματα τα οποία η ίδια η ζωή και κατ’επέκταση ο εκτροχιασμός μας από την ουσία της έρχεται να μας υπαγορεύσει.
Προκειμένου να ανεβάσουμε τον πήχη εκεί όπου ορίζονται οι αξίες μακριά από αγκυλώσεις που δεν μας χρησιμεύουν να ζήσουμε με συνείδηση (προσωπική και ιστορική). Και κάτω από μια τέτοια τρομαχτική συνθήκη πέρα από τους προσωπικούς μας απολογισμούς, οφείλαμε σαν πολίτες να απαιτήσουμε από τους κυβερνώντες και λοιπούς πολιτικούς να εστιάσουν στη μεγάλη εικόνα. Προκειμένου όμως να διεκδικήσουμε αυτή την απαίτηση, θα έπρεπε εμείς πρώτα να κάνουμε ένα ιστορικό απολογισμό ώστε να συνειδητοποιήσουμε τις παθογένειές μας και την ευθύνη που φέρουμε ο καθένας στη συντήρησή τους, για να κατανοήσουμε ότι αυτό που σήμερα θεωρούμε έκπτωση αξιών είναι συνομήλικο της ανεξαρτησίας μας. Άρα εκείνο το οποίο πρωτίστως θα έπρεπε να συνειδητοποιήσουμε είναι πως δεν αρκεί η αλλαγή προσώπων ή κομμάτων, αλλά επείγει η αλλαγή της δικής μας νοοτροπίας προκειμένου να γλιτώσουμε από διεφθαρμένα μυαλά. Κι αν ήμασταν εστιασμένοι στη μεγάλη εικόνα σαν άνθρωποι και σαν πολίτες τότε θα επιδιώκαμε την υπέρβαση, που οφείλαμε να κάνουμε από αυτό τον χρεοκοπημένο τρόπο σκέψης. Και που αυτή υπαγόρευε να απαιτήσουμε από τους ταγούς μας να ενώσουν δυνάμεις προκειμένου να αποδείξουν πως επιτέλους προέχει η χώρα και ο κάθε πολίτης που ζει σ’αυτήν και όχι το κόμμα και οι οπαδοί του. Και πως μόνο μέσα από αυτή την υπέρβαση αποδεικνύουν ότι έχουν συναίσθηση των τραγικών λαθών τους που έφεραν τη χώρα στη σημερινή της κατάντια.
Διάβαζα προχθές μια σειρά άρθρων που είχε γράψει ο πατέρας μου μεταξύ 2001-2003. Αν έκρυβα με το δάχτυλο μου τη χρονολογία, το περιεχόμενο των άρθρων θα μπορούσε να είναι σημερινό με ελαφρές τροποποιήσεις σε ό,τι αφορούσε το όνομα των σκανδάλων αλλά με καμία σε ό,τι αφορούσε την πολιτική αγυρτεία. Απομονώνω μια παράγραφο για του λόγου το αληθές: «…Φθείρεται και διαφθείρεται το περιβάλλον μας από ποικιλία σκανδάλων που κρημνίζουν την κλίμακα των κοινωνικών αξιών και ξηλώνουν τον κοινωνικό ιστό. Και το μεγαλύτερο κακό δεν είναι ότι υπάρχουν μεγάλα σκάνδαλα που υπονομεύουν τη ζωή μας. Το μεγαλύτερο κακό είναι η ανεπάρκεια με την οποία τα αντιμετωπίζουμε…». Σήμερα, 20 σχεδόν χρόνια μετά, κι αφού έχουν μεσολαβήσει τα τέρατα συν μια τρομαχτική πανδημία εμείς τι καταφέραμε; Να παραμείνουμε στη μικρή εικόνα του μαύρου και του άσπρου, της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, των μεν και των δε, χωρίς να κάνουμε ένα βήμα πιο κοντά στη διεκδίκηση να αλλάξει όλο το σύστημα που συντηρούσαν όλοι αυτοί μαζί. Και οι οποίοι προκειμένου να το συντηρούν, μας δίχαζαν ύπουλα ώστε να μην αποτελέσουμε μια ενωμένη δυνατή φωνή εναντίον της σαπίλας. Η σύγχρονη ωστόσο πολιτική σκέψη δεν στηρίζεται στην αντιπαράθεση αλλά στη συμπόρευση, διότι μόνο έτσι τίθεται η χώρα πάνω από το κόμμα. Άρα αφού η πανδημία δεν κατάφερε να μας ενώσει μήπως να ανοίξουμε τα αρχεία των εφημερίδων και να πάμε πίσω ώστε να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει το μπροστά; Και να αναζητήσουμε την ποιότητα που αρμόζει στην πολυτιμότητα της ζωής κάνοντας τις υπερβάσεις που προϋποθέτει;
