Του Γιάννου Σταυρινίδη
Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού κινείται με ικανοποιητικούς ρυθμούς επιτρέποντας στην ΕΚΤ να προχωρήσει, την προηγούμενη εβδομάδα, σε ακόμα μια μείωσή των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης. Η ΕΚΤ εκτιμά πως ο πληθωρισμός θα «επιστρέψει» στο μακροχρόνιο διατηρήσιμο επίπεδο του 2%, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η αποκλιμάκωση των επιτοκίων θα ακολουθήσει γραμμική πορεία. Αυτό συμβαίνει γιατί οι εντάσεις του παγκόσμιου εμπορίου ρίχνουν πέπλο αβεβαιότητας πάνω από την παγκόσμια οικονομία. Το 2024 η οικονομική δραστηριότητα υπήρξε ασθενής, με την ανάπτυξη να περιορίζεται κάτω από το 1%. Τα στοιχεία Μαρτίου 2025 παραπέμπουν σε ήπια ανάπτυξη, με τις προοπτικές να παραμένουν αβέβαιες, γεγονός που καθυστερεί τις επενδύσεις και την κατανάλωση. Στη μεριά της ανθεκτικότητας ξεχωρίζουμε την αγορά εργασίας, η οποία παρουσιάζει ψηλά επίπεδα απασχόλησης και άνοδο των ημερομισθίων. Ως αποτέλεσμα, η κατανάλωση καταφέρνει να διατηρείται σε θετικό πρόσημο. Στην πλευρά των επενδύσεων οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών για αυξημένες δαπάνες στην αμυντική βιομηχανία δημιουργούν αισιοδοξία ότι οι μηχανές των επενδύσεων θα πάρουν μπρος.
Η παρούσα συγκυρία «ζητά» επίσης δημοσιονομικές και διαρθρωτικές παρεμβάσεις με στόχο να καταστεί η Ευρωζώνη πιο παραγωγική, πιο ανταγωνιστική και πιο ανθεκτική. Για να το πετύχει χρειάζεται ομοθυμία και συνεννόηση, κάτι που δεν προκύπτει μέσα από τις διάφορες συναντήσεις κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών. Η Ευρώπη χρειάζεται μεγαλύτερη ενσωμάτωση, προσέλκυση ταλέντου και περισσότερες επενδύσεις σε καινοτόμες στρατηγικές. Χρειάζεται επίσης καλύτερη εστίαση στις πράσινες στρατηγικές, με στόχο την απανθρακοποίηση της Ευρωζώνης, προκαλώντας μεγαλύτερη ανάπτυξη και περισσότερη ανθεκτικότητα. Η ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αν υποστηριχθεί και προχωρήσει, αναμένεται πως θα οδηγήσει στη για πρώτη φορά πανευρωπαϊκή ενοποίηση καταθέσεων και επενδύσεων. Μέσα από αυτές τις πρωτοβουλίες η Επιτροπή επιδιώκει να προσφέρει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις καλύτερη πρόσβαση στα επενδυτικά κεφάλαια. Οι τιμές βρίσκονται σε πορεία αποκλιμάκωσης, με τα στοιχεία Μαρτίου να «κατεβάζουν» τον ετήσιο πληθωρισμό στο 2,20%. Αποκλιμάκωση παρατηρείται και στον πληθωρισμό των υπηρεσιών, ο οποίος για πάνω από τέσσερις μήνες κινήθηκε γύρω στο 4%. Επίσης, από την αρχή του έτους παρατηρούμε σημάδια αποκλιμάκωσης του εσωτερικού πληθωρισμού λόγω του ότι οι πιέσεις στην αγορά εργασίας έχουν εξομαλυνθεί. Σε γενικές γραμμές, οι τιμές βρίσκονται σε καθοδική τροχιά, που αναμένεται να συνεχιστεί αν δεν προκύψουν ραγδαίες αλλαγές στις εφοδιαστικές αλυσίδες λόγω των διεθνών γεωπολιτικών και εμπορικών εντάσεων.
Παρόλες τις πιέσεις, ο χρηματοοικονομικός κλάδος στην Ευρωζώνη παρέμεινε σταθερός, δυναμώνοντας το αφήγημα της ενισχυμένης ανθεκτικότητας που δημιουργήθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα, σε επίπεδο κεφαλαίων και ρευστών διαθεσίμων. Από την άλλη, χρηματοοικονομικές εταιρείες έξω από τον τραπεζικό κλάδο παρουσιάζουν ανησυχητικά περιορισμένη ρευστότητα, η οποία μπορεί υπό προϋποθέσεις να δώσει κάποια κρίση αν συνεχιστεί η μεταβλητότητα των αγορών. Επιστρέφοντας στο κεφάλαιο τράπεζες, οι μεγάλες προκλήσεις του κλάδου έχουν να κάνουν με την αυστηρή εποπτεία και την πλήρη εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου της Βασιλείας. Σε έναν άκρως συνδεδεμένο και αλληλεξαρτώμενο κόσμο η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη, ακόμη και εντός του πλαισίου των διαφωνιών. Η μακροοικονομική και χρηματοοικονομική σταθερότητα χρειάζεται παγκόσμιο δίκτυ χρηματοοικονομικής προστασίας και θεσμούς οι οποίοι ανεπηρέαστα θα συνεχίσουν το έργο τους. Η βίαιη ανατροπή των δεδομένων του παγκόσμιου εμπορίου που για χρόνια ευεργέτησε τους λαούς, είναι σήμερα η δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια μας απειλώντας την παγκόσμια οικονομία με ύφεση.
