Του Πάρη Δημητριάδη
Είκοσι δύο χρόνια πριν από σήμερα και είκοσι εννέα χρόνια μετά το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, τον Απρίλιο του 2003, τότε που άνοιξαν για πρώτη φορά τα οδοφράγματα και πήγα με τη μητέρα και τη γιαγιά μου να δούμε το σπίτι τους στην πόλη της Αμμοχώστου, το αφήγημα που ως κοινότητα είχαμε χτίσει και συλλήβδην υιοθετήσει γύρω από το εθνικό μας ζήτημα ήταν ήδη γραφικό, ήταν ήδη εκτός τόπου και χρόνου και ήταν ήδη αραχνιασμένο. Κανείς σχεδόν δεν μιλούσε με δημιουργικό τρόπο για το μέλλον. Όλοι σκάλιζαν ακόμη το καταραμένο παρελθόν.
Σκεφτείτε τι γίνεται σήμερα, μισό αιώνα μετά το 1974, όπου το θέμα όχι μόνο δεν λύθηκε για να προχωρούμε επιτέλους με τις ζωές μας αλλά έχει οπισθοχωρήσει σε κάτι τρισχειρότερο: Σαν μια μουμιοποιημένη αράχνη και σαν ένα άταφο νεκρό σώμα στο οποίο συνεχώς ασελγούμε είναι το αφήγημα που εξακολουθούμε να υιοθετούμε για το Κυπριακό, κι ας συνεχίζουν ορισμένοι ανόητοι, άνευροι και λαϊκιστές πολιτικάντηδες να χτίζουν καριέρες γύρω από ένα τεράστιο πατριδοκάπηλο ψέμα.
Δεν είναι ότι δεν αντιλαμβάνομαι και δεν αιτιολογώ το βάθος του τραύματος και τις αιτίες που άνθρωποι, όπως ο θείος μου, ο αδελφός της μητέρας μου από το Βαρώσι, ο οποίος το μαύρο εκείνο καλοκαίρι πολέμησε στην πρώτη γραμμή, ορισμένα πράγματα δεν θα τα ξεπεράσει ποτέ. Με το δίκιο του δεν θα τα ξεπεράσει ποτέ. Πώς να το κάνει, που από τις αβανγκάρντ δισκοθήκες και τα νυχτερινά κλαμπ της Αμμοχώστου ως μεταλάς μουσικός βρέθηκε ξαφνικά ένα πρωί στα 21 του έτη σε ένα τόσο βάρβαρο και τόσο άνισο πόλεμο.
Όπως ξαφνικά ένα άλλο πρωί, λίγες μέρες μετά, έφυγαν οι παππούδες και η μητέρα μου από το σπίτι τους στο Κάτω Βαρώσι, χωρίς να προλάβουν να πάρουν ούτε μια φωτογραφία μαζί τους, όπως ανέκαθεν έλεγε με πόνο ψυχής η μητέρα μου. Ήθελε να έχει τουλάχιστον έστω ένα άλμπουμ με φωτογραφίες από τη νιότη που της έκλεψαν τόσο αδίστακτα και τόσο απότομα. Έστω μια φωτογραφία. Το σπίτι, μας είχε πληροφορήσει με δάκρυα στα μάτια η ευγενική γυναίκα που η μοίρα την έφερε να ζει μέσα, όταν πήγαμε το 2003, ήταν λεηλατημένο από παντού όταν είχε πρωτομπεί κάπου στη δεκαετία του ’80. Ούτε πόρτες υπήρχαν, ούτε παράθυρα. Συνεπώς ούτε κουβέντα για προσωπικά αντικείμενα και φωτογραφίες.
Σαφώς λοιπόν και αντιλαμβάνομαι τον ανθρώπινο πόνο και τη δυστυχία που προκάλεσε και στον δικό μας λαό ο πόλεμος. Από πρώτο χέρι ή μάλλον σωστότερα, από δεύτερο.
Εκείνο ωστόσο που πλέον δεν είμαι διατεθειμένος να δείξω ανοχή για να αντιληφθώ είναι την τάχατες κλάψα και τα τάχατες μνημόσυνα από υποκριτές και ιδιοτελείς συμπολίτες μας, ιδίως ακροδεξιούς πολιτικούς –ασχέτως εάν μερικοί αυτοπροσδιορίζονται κεντρώοι– που επικαλούνται το διεθνές δίκαιο αποσπασματικά και κατά το δοκούν. Απολογούμαι αλλά δεν μπορώ να πάρω στα σοβαρά ανθρώπους που την ώρα που εξακολουθούν να παπαγαλίζουν το πατριδοκάπηλο αφήγημα για την Κύπρο και τα άδικα που υπέστη ο δικός μας λαός, από τη μια δεν κάνουν ποτέ ουσιαστική αυτοκριτική για τα διαχρονικά δικά μας εγκλήματα και λάθη και από την άλλη και αυτό για μένα είναι πολύ σημαντικό, δεν έχουν ξεστομίσει μισή κουβέντα για το ανελέητο και ατελείωτο αιματοκύλισμα αμάχων που δύο χρόνια τώρα συμβαίνει καθημερινά μερικά χιλιόμετρα δίπλα μας. Είτε σε ενδιαφέρει ειλικρινά ο ανθρώπινος πόνος και είσαι υποστηρικτής του διεθνούς δικαίου, είτε όχι.
Η γεωγραφία, δημοσίευσε σε ανάρτησή του ο Αντόνιο Γκουτέρες προχθές, δεν πρέπει ποτέ να ορίζει τη μοίρα ενός λαού. Δυστυχώς για τον γ.γ. του ΟΗΕ αλλά και για τους λαούς του κόσμου, η πολύ σωστή αυτή διαπίστωση στην πράξη ποτέ δεν εφαρμόζεται. Αντιθέτως: Όλο και διολισθαίνουμε σε χειρότερες καταστάσεις οι λαοί που μας έτυχαν «δύσκολες» γεωγραφίες. Θα βοηθούσε, αν μη τι άλλο, να μη στρουθοκαμηλίζουμε. Θα βοηθούσε επιπλέον να βλέπαμε τον οποιοδήποτε άνθρωπο πρώτα ως άνθρωπο κι ύστερα ως οτιδήποτε άλλο. Έπεα πτερόεντα.
